Home  |  Map  |  Index  |  Zoek

Convert to GutenPalm or to PalmDoc door Katja Socher <katja(at)linuxfocus.org> Over de auteur: Katja is de Duitse editor van LinuxFocus. Ze houdt van Tux, film & fotografie en de zee. Haar homepage kan hier gevonden worden. Vertaald naar het Nederlands door: Hendrik-Jan Heins <hjh(at)passys.nl> Inhoud: Hallo (Inleiding) Hoe je hier komt Douane / Paspoort Controle Vervoermiddelen Accomodatie Virtuele kamers (Virtuele bureaubladen) Eten en Drinken Gnome en KDE Window Maker IceWM Room service, graag Een Hotel kluis Het postkantoor of naar huis bellen Beeld en Geluid Boek een extra rondleiding Landkaarten of waarheen te gaan vanaf hier? Geschiedenis en Filosofie Talkback voor dit artikel

Een heel nieuwe wereld: Een begeleide tour met Tux door het land van de pinguïn

Kort:

In dit artikel zal Tux, de Linux mascotte, de beginnende "Linux-toerist" op weg helpen door z'n wereld. Tux zal enkele concepten uitleggen die waarschijnlijk nieuw zijn voor toeristen en ze enkele tips en hints geven over hoe ze Linux nu verder het beste kunnen verkennen.

 

Hallo (Inleiding)

Hallo! Ik ben Tux, de Linux pinguïn in ik zal vandaag je gids zijn voor je eerste toeristische tocht in deze schitterende, maar enigszins onbekende en vreemde wereld. Na deze eerste tour kan je zelf verder op onderzoek gaan in gebieden die je interesseren en meer details uitpluizen.

Hoe je hier komt

Voor mijn tour ga ik er van uit dat je hier al bent, en dat Linux dus al draait op je systeem. Ik weet dat complete tochten (Linux als voorgeïnstalleerd besturingssysteem op je computer) nog steeds niet vaak voorkomen en dat je waarschijnlijk je reis zelf moet boeken en regelen. Maar misschien was dit al je eerste positieve verassing: het boeken van de reis (Linux installeren) was heel eenvoudig! Het enige deel dat misschien wat lastig was was partitioneren. Maar als je een van de nieuwere distributies gebruikt, kan je het partitioneren automatisch laten verlopen en dat maakt het vrij eenvoudig. Maar als je voor welke reden dan ook automatisch partitioneren niet wilt toepassen, kan je het natuurlijk altijd zelf doen. Over het algemeen helpt het om de handleiding die bij de distributie zit, door te lezen. Maar het is helemaal jou keuze hoe je je systeem wilt partitioneren aangezien jij de enige bent die weet hoe je het wilt gaan gebruiken. Als je echt geen idee hebt wat je wilt, dan is hier een suggestie die vaak gebruikt wordt:

• root: /
  Dit is de centrale partitie, alle andere partities zijn hierop gemount (gekoppeld). Hij hoeft niet groot te zijn, ongeveer 300MB zou voldoende moeten zijn.
• swap:
  Linux maakt gebruik van een swap partitie (zoals Windows een swap-bestand gebruikt). Wanneer er niet genoeg RAM beschikbaar is, wordt een deel van het geheugen weggeschreven naar deze partitie. Een vuistregel hiervoor is dat je net zoveel swap moet aanmaken als je fysiek geheugen (RAM) hebt.
  
• static data: /usr
  De meeste programma's en pakketten die ze nodig hebben worden hier geïnstalleerd. Het formaat van de partitie hangt af van het aantal en de grootte van de programma's die je wilt installeren. Over het algemeen is deze partitie 1 of 2 GB groot.
  Je kan dit ook in de / partitie zetten, dan heb je slechts drie partities.
  
• En tenslotte heb je een "thuisbasis" (home directory) nodig: /home.
  Deze mag zo groot zijn als je zelf wilt. Je persoonlijke gegevens zullen hierin opgeslagen worden.

Douane / Paspoort Controle

Hier moet je je naam en wachtwoord opgeven en kan je meestal kiezen welke (grafische) accomodatie je wilt gebruiken. Als je denkt dat in tijden van gratis reizen de paspoort controle overbodig is, kan je het ook zien als de sleutel van je hotelkamer (ook al is dat niet 100% waar). Je moet toegeven dat het handig is dat je een sleutel hebt, zodat andere mensen niet zonder jou toestemming naar binnen kunnen. Op deze manier kan je ook het uiterlijk en de besturing kiezen, terwijl andere mensen op dezelfde machine een totaal ander uiterlijk kunnen kiezen als ze dat willen. Je kan je eigen wereld maken en die naar jou smaak inrichten!
Iedereen met een geldige account (gebruikersnaam en wachtwoord) kan het land van de penguin betreden!
Om je wachtwoord te veranderen, moet je een commandoregel starten (dat is het venster dat er ongeveer net zo uit ziet als een dosvenster onder windows. Je kan deze starten door xterm in het menu onder "Terminal" te kiezen) nadat je ingelogd bent, hoef je alleen maar passwd in te typen. Daarna moet je je huidige wachtwoord opgeven en daarna tweemaal achter elkaar het nieuwe wachtwoord om spelfouten te voorkomen.
Let er wel op dat Linux een onderscheid maakt tussen hoofd- en kleine letters.
Je moet zo min mogelijk als root inloggen, aangezien de kans dat je als gewone gebruiker iets kapot maakt op je systeem, vele malen kleiner is. Root is de super gebruiker die heel veel kan en mag wat een normale gebruiker niet kan doen, de root kan zelfs de accounts van de normale gebruikers openen. Dus vooral als je nieuw bent in het systeem kan je veel veiliger rommelen aangezien het enige dat je kan slopen als normale gebruiker je eigen account is, maar dat doet verder niets met het systeem. Als je nog geen gewone gebruiker hebt aangemaakt, of als je een andere gebruiker wilt toevoegen (je kan zoveel accounts aanmaken als je wilt) zijn er twee mogelijkheden om dit te doen:
1) Grafische oplossing
Je moet ingelogd zijn als root om een nieuwe gebruiker te definiëren. Dus als je ingelogd bent als gewone gebruiker, open een commandoregel en typ su, typ hierna het root wachtwoord op de volgende regel (je kan ook uitloggen en opnieuw inloggen als root als je dat wilt). Typ het commando linuxconf. Het programma start. Kies "Users" onder "Config" (daar sta je dus al tussen), kies "User Accounts" onder "Normal" en dan "Add". Vul nu de naam van de gebruiker in, kies eventueel een groep waartoe de gebruiker behoort enz. Kies nu "Accept". Er zal een nieuw venster openen dat je vraagt om het wachtwoord. Geef het wachtwoord en kies"Accept". Opnieuw gaat er een venster open en de vraag of je het wachtwoord nog een keer wilt ingeven verschijnt. Doe dit en kies "Accept". De nieuwe gebruikers account is nu aangemaakt en nu kan je dus weer uitloggen als root.
2) De oplossing met behulp van de commandoregel
Je moet ook hierbij ingelogd zijn als root (zie punt 1) hiervoor). Open een commandoregel en typ useradd, spatie, de gebruikersnaam voor de nieuwe account en druk op "return". Op de volgende regel moet je het wachtwoord voor de nieuwe account geven door passwd degebruikerdiejegemaakthebt typen en opnieuw moet je op de volgende regel een tweede keer het wachtwoord ingeven. daarna krijg je: "passwd: all authentication tokens updated successfully". De nieuwe gebruikersaccount is gemaakt en je moet nu uitloggen als root.
Om weer een gewone gebruiker te worden typ je exit als je root was geworden door su te typen.
Om uit te loggen moet je naar het menu van de door jou gekozen grafische schil en kiezen voor uitloggen, exit of quit.

Vervoermiddelen

Net als bij andere systemen kan je muis en toetsenbord gebruiken als vervoersmiddel. Maar onder Linux is het heel gewoon om een drieknops muis te gebruiken. Normaal gesproken kan je met een tweeknopsmuis de derde knop emuleren door de linker en de rechter muisknop tegelijk in te drukken, maar je zal wel merken dat het een drieknops muis in het gebruik veel lekkerder werkt.
De middelste knop kan iets ergens plakken als je het voor die tijd met de linker muisknop hebt gemarkeerd, dit is een heel makkelijke en veel gebruikte functie.

Accomodatie

Je kan kiezen uit vele verschillende soorten accomodatie van een vijf sterren hotel tot een jeugdherberg of zelfs een camping met tent. De keuze is aan jou. Je kan kiezen naarmate de hoeveelheid schijfruimte die je hebt en naar smaak, het is bovendien mogelijk om wanneer je maar wilt te wisselen tussen de verschillende mogelijkheden. Je kiest je hotel uit de lijst als je inlogt op je beeldscherm manager. Populaire keuzes zijn: Gnome, KDE, Window Maker, fvwm, Icewm, enz... Je moet echt goed opletten bij het kiezen van een hotel, we weten immers allemaal dat een goede accomodatie een belangrijk ingrediënt voor een geslaagde vakantie is.

Virtuele kamers (Virtuele bureaubladen)

Een feature die je in iedere accomodatie die je kiest, zal vinden, is de virtuele desktop. De standaard instelling staat over het algemeen op vier virtuele desktops, maar je kan er zoveel hebben als je wilt. Op deze manier kan je via een desktop je e-mail en je surf activiteiten afhandelen, op een ander afbeeldingen maken met "the Gimp", een beeld bewerkingsprogramma, en op een derde gewone "snail-mail" (slakkenpost) brieven schrijven en de vierde moet je zelf maar invullen. Het is echt een uitkomst bij het opruimen en overzichtelijk houden van je werkplek.
Om je te verplaatsen van de ene kamer naar de anderen hoef je alleen maar te klikken op de "pager" (of clip) van de ruimte waar je naartoe wilt.

Eten en Drinken

Je zal zien dat je een vrij grote keuze hebt. Als je een van de twee desktops hebt gekozen, Gnome of KDE, kan je het menu openen door op het eerste icoon aan de linkerkant van de balk aan de onderkant (het panel) te klikken. Bij andere accomodaties kan je het menu openen door ergens op de achtergrond te klikken, soms met de rechter- of middelste muisknop. In Gnome en KDE installeren nieuwe programma's zich vaak automatisch in het menu, maar bij andere "window managers" moet je het menu zelf bijwerken. Maar verder maakt je keuze in feite niets uit, het is een kwestie van voorkeur.

Gnome en KDE

Als je al eerder in Windows land bent geweest, zal alles er vrij bekend uitzien voor je. Aangezien er al een boel over beiden geschreven is en ze beiden een boel documentatie aanbieden op hun websites (klik gewoon op de help knoppen of ga naar hun respectievelijke websites op www.gnome.org en www.kde.org) die je kan doorlezen, dus ik ga dat hier niet herhalen.
Er is wel een ding dat ik wil zeggen: In de configuratie waar je de muisfocus kan instellen , zou ik je de "sloppy mouse" (slordige muis) focus (in KDE heet die "focus follows mouse" en in Gnome moet je antwoorden met enter only op de vraag "when does the mouse pointer affect the input focus?") willen aanraden! De standaard is ingesteld op "click to focus" en dat is ook de instelling onder Windows. In eerste instantie vind je de nieuwe instellling waarschijnlijk een beetje vreemd, maar na een tijdje zal je waarschijnlijk niet meer zonder kunnen...

Maar misschien hou je niet van de gelijkenis met Windows land, of ben je nieuwsgierig naar de andere accomodaties. Er zijn vele anderen! Window Managers vragen meestal minder van je systeem en je kan iconen niet direct in de achtergrond plaatsen. Er zijn veel verschillende Window Managers beschikbaar en je zou er naar meerdere moeten kijken om de beste voor jou te vinden. Ze zijn ook allemaal zeer goed instelbaar zodat je makkelijk het uiterlijk en de instellingen kan krijgen die jij wilt.

Window Maker

Dit is een zeer fijne Window Manager met een mooie "look en feel" die ook grafisch is geconfigureerd. De enige reden dat ik er niet meer over vertel is dat Georges dat al lang gedaan heeft :-) Dus, ga naar Window Maker, De geest van NeXTStep om zijn artikel te lezen over deze fantastische Window Manager die je echt moet proberen voordat je een keuze maakt welke te gebruiken!

IceWM

Een andere mooie en populaire Window Manager is IceWm. Het is een van de weinige Window Managers die je veranderingen laat aanmaken via een configuratie bestand. Om hem te kunnen configureren, moet je een directory ~/.icewm aanmaken en dan de standaard bestanden daar naar toe kopiëren:
cp /usr/X11R6/lib/X11/icewm/preferences ~/.icewm/preferences
cp /usr/X11R6/lib/X11/icewm/toolbar ~/.icewm/toolbar
cp /usr/X11R6/lib/X11/icewm/winoptions ~/.icewm/winoptions
Nu moet je deze veranderen om te krijgen wat jij wilt. Maar het valt niet binnen de grenzen van dit artikel om tot in detail te beschrijven hoe dat werkt, dus alles wat ik je kan zeggen is: Speel er een beetje mee.

Room service, graag

Het maakt niet uit wat voor soort hotel je hebt gekozen, je bent vrij in de keuze van roomservice. Er bestaan veel verschillende bestandsmanagers onder Linux. Hiermee kan je bestanden kopiëren, verplaatsen, verwijderen of wat je anders maar wilt.
Een concept dat misschien nieuw is voor je, is het concept van rechten. In Linux heeft iedere gebuiker z'n eigen "home directory" waarin al z'n eigen bestanden worden bewaard. Maar het zou natuurlijk aardig zijn als iemand die een verbinding maakt met jou computer alle of enkele van je bestanden zou kunnen zien. Soms zou het ook handig kunnen zijn om om die persoon schrijfrechten te geven (toestemming veranderingen aan te brengen) voor bepaalde bestanden. En als je een uitvoerbaar programma hebt geschreven en je wilt dat andere mensen die je computer gebruiken het kunnen gebruiken en je wilt ze dan de toestemming geven om het uit te voeren. Soms wil je die toestemming aan iedereen geven en soms alleen aan bepaalde personen. Dat is waarom Linux verschil maakt tussen de toestemming die jij zelf hebt, een bepaalde groep kan wel dezelfde rechten hebben net als alle anderen. Als je root bent kan je zoveel verschillende groepen specificeren als je wilt.
Om andere mensen je bestanden te laten zien, moet je lees en uitvoer rechten geven voor je "home" directory aan iedereen of aan de groep waaraan je toegang wilt geven, anders kunnen ze niet eens de inhoud van je "home" directory zien. Daarna kan je voor ieder bestand beslissen wie je welke rechten wilt geven.
Konqueror bijvoorbeeld is een zeer goede bestandsmanager die ook gebruikt kan worden als web browser, maar er zijn er nog vele anderen.
Tijdens je eerste verblijf in de wereld van Tux zal je de room service waarschijnlijk waarderen, maar later, wanneer je vaker komt, of zelfs besloten hebt er naar toe te verhuizen zal je het misschien eenvoudiger vinden om alles via de commandoregel te doen. Je kan kleine shell scripts gebruiken voor dingen die je herhaaldelijk moet doen. En je kan ook gebruik maken van de "tab"-toets om je commando's en woorden automatisch te laten vervolledigen. Door op de pijltjestoetsen te drukken kan je eerder gegeven commando's terug oproepen.
Om meer te leren over de commandoregel, lees dan de volgende twee artikelen van Manuel Muriel Cordero: Basis UNIX commando's and GNU bestands utilities.
En je kan natuurlijk het artikel van Guido en mij lezen over commandoregel programmeren.

Een Hotel kluis

Om te vermijden dat andere mensen je "home" directory kunnen verbouwen bestaat er niet alleen het concept van verschillende gebruikers en toegangsrechten, maar je kan ook het beeldscherm op slot zetten wanneer je je computer voor korte tijd verlaat en je niet helemaal wilt uitloggen. Gewoon "xlock" typen op een commandoregel zal je scherm op slot zetten en je zal je wachtwoord in moeten typen om weer toegang tot je computer te krijgen. Als je dat gedaan hebt, zul je alle applicaties zo vinden als je ze achtergelaten hebt.

Het postkantoor of naar huis bellen

Wat zou een vakantie zijn als je geen kaartje naar huis kan sturen of op een andere manier kan communiceren met je geliefden die thuis moesten blijven. Dit is natuurlijk geen probleem in het land van de pinguïn.
Om slakkenpost berichten te schrijven zijn er verscheidene programma's beschikbaar, sommigen zijn gratis, zoals Ted, Kword, Abiword, StarOffice... om er maar een paar te noemen, maar er zijn er ook een paar te koop zoals Applixware en WordPerfect.
Als je deze programma's thuis gebruikt en alleen gewone dingen wilt doen, zoals brieven schrijven naar de bank, een vriend, dan zullen vrijwel alle beschikbare programma's voldoen en dan hoef je alleen maar datgene te vinden die je het best bevalt. Over Ted kan je een artikel lezen in LinuxFocus: Ontdek Ted. Van Kword en Abiword zou ik zeggen dat op dit moment KWord meer mogelijkheden heeft dan Abiword terwijl Abiword absoluut veel stabieler is. Maar beiden ontwikkelen zich zeer snel en hebben een grote toekomst, aangezien ze zeer goede en geavanceerde opties bezitten. StarOffice geeft je zeer veel opties, maar sommige mensen houden er niet van omdat het vrij zwaar is (Je kan de volgende twee artikelen lezen De StarOffice Suite en StarOffice voor Linux). Probeer zelf gewoon het een en ander uit en kijk of ze de oplossing voor jou zijn. Je kan natuurlijk ook Applix of WordPerfect kopen. Ik zelf heb nooit gewerkt met WordPerfect, dus ik kan hier alleen over Applix praten. Het heeft, voor zover ik kan zien, wat meer opties dan StarOffice en ik kan er vrij eenvoudig mee werken. Maar je moet zelf maar eens kijken. De keuze is aan jou!
Natuurlijk zijn er ook spreadsheet programma's, presentatie gereedschappen, adres boeken en andere plannings gereedschappen beschikbaar voor Linux.

Er bestaat een klein programmaatje geheten knotes dat net als post-it briefjes werkt, ik vind het echt handig. Je kan verschillende briefjes openen en ze gewoon ergens ophangen op je scherm. Het is altijd handig dat je jezelf een bericht kan schrijven om bijvoorbeeld een afspraak niet te vergeten of iets belangrijks dat je nog moet doen te onthouden.

Het lezen van pdf bestanden: Er bestaat een programma genaamd xpdf dat je kan gebruiken. Typ gewoon xpdf gevolgd door de bestndsnaam op een commandoregel of je start het programma met behulp van de bestandsmanager. Een andere mogelijkheid is het programma acroread dat je kan openen door op de commandoregel acroread te typen gevolgd door de bestandsnaam.

Internet & Email: Surfen op internet is natuurlijk geen probleem. Ik heb konqueror al genoemd als bestands manager, maar het is ook een goede internet browser die steeds populairder wordt. Andere browsers zijn onder andere Netscape, Opera en Mozilla.
Er bestaan ook verschidene e-mail programma's: Kmail, Netscape Mail, Mutt....

Misschien wil je niet alleen e-mail schrijven, maar ook foto's of andere documenten aanmaken/bewerken. Het zou leuk zijn als je ze samen kon vatten tot een bestand en ze bovendien comprimeren zodat je niet te veel gegevens hoeft te verzenden (en je e-mail dus kleiner is).
Wanneer je het alleen wilt verzenden binnen de wereld van Tux, hoef je alleen maar te typen
gzip filename.ext.
om je bestand te comprimeren. Het gecomprimeerde bestand wordt dan bewaard als filename.ext.gz. Dus als je het bestand sunshine.jpg wilt comprimeren, typ dan
gzip sunshine.jpg
en het wordt bewaard als sunshine.jpg.gz.
Je kan ook bzip2 gebruiken om je bestanden wat beter te comprimeren. Zie man bzip2 voor meer informatie.
Om meerdere bestanden tegelijk in te pakken in een bestand kan je het commando tar gebruiken:
tar -cvf filename.tar bestanden/directories
Om de bestanden sunshine.jpg en moonlight.jpg in een nieuw bestand geheten pictures te stoppen, typ:
tar -cvf pictures.tar sunshine.jpg moonlight.jpg.
Om bestanden te comprimeren en in te pakken in één stap, typ:
tar -cvfz bestanden.tgz bestand1.ext bestand2.ext
De opties cvfz betekenen dat c het archief creëert, z het comprimeert, f betekent dat het files.tgz bestand gebruikt zal gaan worden om het te bewaren en v (verbose) geeft de nam van het bestand dat wordt ingepakt op het scherm.
Om de inhoud van zo'n archief te bekijken, typ:
tar -tfz files.tgz
met t om de inhoud van het archief weer te geven.
Om je gz bestanden uit te pakken, typ
gunzip filename.ext.gz.
gunzip sunshine.jpg.gz zal het bestand sunshine.jpg uitpakken. Het bestand sunshine.jpg.gz zal hierna niet langer bestaan.
Om je archief uit te pakken typ je
tar -xvf files.tar.
x betekent uitpakken van het archief.
Om je tgz bestand uit te pakken en te decomprimeren typ:
tar -xvfz files.tgz
x haalt de bestanden eruit.

Wanneer je je bestanden buiten de wereld van de pinguïn wilt verzenden of zowel in- als buiten deze wereld, dan is het handiger om zip te gebruiken. Dus je doet
zip -r filename.zip bestanden.
Om je bestanden sunshine.jpg en moonlight.jpg te comprimeren in een nieuw bestand geheten pictures typ
zip -r pictures.zip shunshine.jpg moonlight.jpg.
De optie -r wordt gebruikt wanneer je niet alleen de bestanden wilt inpakken, maar ook een directory en z'n gehele inhoud.
Om een gezipped bestand uit te pakken typ
unzip filename.zip.

Er zijn ook grafische gereedschppen beschibaar om je bestanden mee in te pakken (uit te pakken) en te (de)comprimeren, zoals bijvoorbeeld gnozip.

Beeld en Geluid

Dus nu je aangekomen bent en je de juiste accomodatie gevonden hebt en weet hoe je anderen kan bereiken, wil je genieten van je vakantie. Dus, wat zijn de attracties?

Veel toeristen komen hiernaartoe omdat ze willen programmeren of leren hoe te programmeren. En Linux is wat dat betreft echt een soort paradijs. Er zijn zeer veel programmeertalen beschikbaar en de meesten zijn gratis. Je hoeft ze alleen maar te downloaden en daar ga je. Alles wat je nu nog nodig hebt is een tekstverwerker, je kan kiezen uit één van de vele. Er zijn bijvoorbeeld nedit, vi, emacs, kedit, kate, joe...
( Lees de artikelen over nedit en vi als je wilt.)
Als het een geïnterpreteerde taal is (computertaal die meteen wordt uitgevoerd, je hoeft niet eerst te compileren), moet de eerste regel het pad naar de geïnstalleerde interpreter zijn. Daarna schrijf je je programma, bewaar je het en maak je het uitvoerbaar (zet de toegangsrechten naar uitvoerbaar). Als het een gecompileerde taal is, dan moet je het eerst compileren voordat je het kan draaien. Om het te draaien typ ./naamvanhetbestanddatjegemaakthebt.
Voor veel talen zijn er op internet uitstekende tutorials te vinden die je helpen bij je eerste pogingen.
Als je Perl wil leren kan je ook Guido's artikel over Perl lezen:
Perl deel I
Perl deel II
Perl deel III
Voorbeeld:
In Perl (een interpreter taal) moet de eerste regel zijn:
#!/usr/bin/perl
Om een programma geschreven in C (een compiler taal) te compileren typ je:
gcc -Wall -o finalprogram file.c

Ook als je hier alleen bent voor ontspanning zijn er een heleboel programma's. Het maakt niet uit of je je creativiteit wilt ontplooien door te schilderen of gewoon bij het zwembad wil liggen en naar lekkere muziek wil luisteren, om spelletjes te doen of wat dan ook, er is vast en zeker een goed programma voor je te vinden. Er bestaan zeer goede grafische programma's zoals de Gimp, Sketch, Blender... die je echt moet hebben gezien.
Om uit te vinden wat er allemaal te krijgen is, kan je naar een van de volgende websites gaan:

• http://freshmeat.net/browse/18/
  
• http://www.linux.org/apps/index.html
  
• http://www.linuxlinks.com/Software/
  
• http://www.linuxstart.com/category.php?file=/applications/
  
• http://www.linuxapps.com/
  
• http://download.cnet.com/
  
• http://linuxgames.com

Er bestaan nog niet zoveel programma's voor Linux als voor Windows, maar als je geen illegale kopies meer wilt gebruiken en alleen nog maar legale software, dan heb je veel meer programma's om uit te kiezen, aangezien de meeste nog steeds gratis zijn of voor weinig geld te koop worden aangeboden.

Boek een extra rondleiding

of software installeren.
Om nieuwe software te kunnen installeren moet je ingelogd zijn als root.
Voordat je gaat downloaden van internet is het slim om eerst eens te kijken op de cd's van je distributie, misschien staat het daar al op. Deze cd's bevatten meestal veel meer dan hetgeen wat geïnstalleerd werd tijdens het initiële installatieproces. De software op deze cd's zit in pakketten. Er bestaan twee pakketformaten: .deb en .rpm. Ik zal hier laten zien hoe je RPM pakketten installeert, aangezien dat formaat het meeste wordt gebruikt.
Om pakketten te installeren kan je grafische tools zoals gnorpm, kpackage of het commandoregel programma "rpm -i" gebruiken.
Een enkel pakket installeren dat geen ander programma nodig heeft is makkelijk. Start gewoon
rpm -vi package_name.rpm
Het wordt wat ingewikkelder wanneer je eerst andere pakketten die nodig zijn om het programma te draaien moet installeren. Als het programma op de cd's van je distributie staat, dan staan de bibliotheken die dat programma nodig heeft daar waarschijnlijk ook op. Controleer wat de foutmelding zegt over "failed dependencies" en begin met het installeren van de benodigde programma's.
Mandrake heeft een programma dat urpmi heet dat weet welke pakketten op welke cd staan en de dependencies eerst installeert.
"urpmi make"
zal dus eerst de make tool installeren die je nodig hebt om software te compileren.

De optie upgrade is identiek aan de optie installatie, behalve het feit dat je de optie -U in plaats van de optie -i gebruikt:
rpm -vU package_name.rpm
Het geweldige aan rpm is dat je kan zien wat je geïnstalleerd hebt:
rpm -qia
en je kan het net zo eenvoudig de-installeren. Om te de-installeren gebruik je de optie -e voor "erase":
"rpm -e package_name."

Pakketten van internet:
Het probleem met pakketten die je download van internet is dat je moet oppassen dat ze exact op je systeem passen. Een pakket voor een andere distributie of een andere versie installeren, kan wel eens niet het gewenste resultaat geven. Als het wel een goed pakket is, dan gaat de installatie zoals hierboven is beschreven.

Installatie vanaf de broncode:
Dit klinkt eng en moeilijk, maar meestal is het heel eenvoudig:
- Pak het pakket uit
- Volg de instructies die in het README of INSTALL bestand staan

Normaal gesproken werkt het zoals dit:
- tar zxvf bestand.tar.gz
- "cd" in de directory die het pakket heeft aangemaakt bij het uitpakken van het tar bestand
- draai ./configure
- draai make
- draai make install
Om te zien welke bestanden dit zou installeren als je hem dat zou laten doen, als je make install draait, kan je make -n install draaien.

Landkaarten of waarheen te gaan vanaf hier?

Er is zeer veel documentatie beschikbaar die je kan lezen:

• Man pages
  Hier kan je alle commando's vinden die je nodig hebt om een commandoregel te gebruiken, maar ook van alles voor systeembeheer. Typ gewoon man gevolgd door het commando waar je meer over wilt weten. Om meer te weten te komen kan je ook man man of xman intypen, dit zal een venster openen. Als je kiest voor "manual page" in dat venster en daarna "options" en "display directory", dan krijg je en lijst van alle beschikbare commando's. Kies er gewoon een uit waar je meer over wilt weten.
  (Als je de Mandrake distributie hebt geïnstalleerd, dan worden de man pages niet vanzelf op je systeem geïnstalleerd. Om ze te installeren typ je rpm -vi man-pages-1.3.5.rpm, je moet kijken welke versie je op je cd hebt staan en 1.3.5 hierdoor vervangen.)
  
• info pages
  Typ gewoon info commando.
  Je kan de info pages ook gewoon in konqueror lezen. De info pages bevatten vaak wat meer detail dan de man pages.
  
• howtos
  Je kan ze vinden bij het "Linux Documentation project" op http://www.linuxdoc.org
  
• De directory /usr/share/doc
  Sommige programma's hebben hun eigen documentatie die je in de bovenstaande directory kunt vinden.
  
• En dan is er natuurlijk nog de documentatie op internet. Je kan artikelen lezen op Linuxfocus en vele andere internet-tijdschriften.
  
• Of je kan natuurlijk ook tijdschriften en boeken over de onderwerpen die je het meest interesseren kopen.

• http://cdb.suse.de/
  
• http://www.linux-mandrake.com/en/hardware.php3
  
• http://www.redhat.com/support/hardware/
  
  

• http://www.linuxprinting.org
  
  

Geschiedenis en Filosofie

Linux is 10 jaar geleden ontwikkeld door Linus Torvalds toen hij op z'n kamertje begon met het schrijven van een klein stukje software dat uiteindelijk een volledig besturingssysteem werd na enkele jaren. Wat begonnen ws als een projectje voor de lol dat niet beperkt werd door de limieten van de toen beschikbare besturings systemen en om meer te leren over de interne werking van z'n computer werd een gigantisch project met de betrokkenheid van meer en meer mensen, die er allemaal aan werken of het alleen maar gebruiken.
Een boel ervan is veranderd sinds de eerste momenten, maar veel van de geest en filosofie erachter is nog aanwezig. De meeste software voor Linux is, zowel als het besturingssysteem zelf, Open Source en heeft een GPL licentie. DIt betekent dat je niet alleen de broncode kan bekijken, maar dat je ook vrij bent om veranderingen aan te brengen om het programma aan te passen aan je persoonlijke wensen als je dat wilt Door de broncode vrijelijk beschikbaar te stellen wordt informatie ook echt gedeeld en kan werk dat goed is ook opnieuw worden gebruikt, wat inhoudt dat er tijd vrijkomt om nieuwe dingen te maken in plaats van tijd te verprutsen door werk dat al door anderen is gedaan te herhalen.
Om samen te werken met andere mensen die in andere delen van de wereld wonen maakt het ook noodzakelijk om de opbouw van (grote) programma's erg modulair te structureren. Dit alles maakt Linux een zeer flexibel besturingssysteem dat nog steeds iedere dag wordt verbeterd.
Veel mensen nemen deel aan een van de vele projecten, niet omdat ze dat moeten als werk, maar omdat ze houden van Linux en de achterliggende filosofie en gedachte.

Ik hoop dat je je rondleiding leuk vond en dat je vaker zal terugkomen en misschien zelfs uiteindelijk besluit om een vaste bewoner of misschien zelfs op een dag een "native" te worden.
En oh ja, kerst duurt niet lang meer, dus waarom stop je die reis niet in je brief an de kerstman of geef je hem niet cadeau aan een vriend?! Als je je ervoor open stelt en je bent klaar voor een mooie vakantie, dan zou dit een fantastische reis kunnen worden!


Veel plezier ermee!

Talkback voor dit artikel

2002-06-08, generated by lfparser version 2.28