Home  |  Map  |  Index  |  Zoek

Convert to GutenPalm or to PalmDoc door Georges Tarbouriech <gete(at)wanadoo.fr> Over de auteur: Georges is een langdurige Unix gebruiker (commercieel en gratis). Hij houdt van NEdit en gebruikt het op 4 verschillende Unixen. Vertaald naar het Nederlands door: Roeland Moors <rmoors(at)student.khlim.be> Inhoud: Een beetje geschiedenis Introductie Presentatie Configuratie Een paar tips NEdit gebruiken Laatste woorden Talkback voor dit artikel

NEdit, de universele editor van de Unix wereld

Kort:

NEdit is een zeer gebruiksvriendelijke grafische editor, ideaal om te programmeren. Het is beschikbaar voor meer dan 20 Unix systemen.
Dit artikel is bedoeld als een introductie voor NEdit. Het is geen diepgaande bespreking van de editor en zijn mogelijkheden.


 

Een beetje geschiedenis

Wat zou de Unix wereld zijn zonder editors? Ja, je kan deze vraag stellen voor bijna elk operating systeem; maar nogmaals, de Unix wereld was een voorloper. Originele Unix systemen hadden geen grafische interface, zij waren in tekst-mode. De gebruiksvriendelijkheid was niet wat we nu gewoon zijn.
De tekst interface leidde tot de onvermijdelijke vi, een editor met een nogal ruwe interface. vi is voor Unix wat DOS is voor Windows, ze horen samen. Uiteindelijk groeide vi uit tot vim (voor vi-im...proved). Er kwamen verbeteringen zoals het verwijderen van een karakter voor de cursor door het gebruiken van de "backspace" toets: een revolutie!

Sorry, ik ben een beetje ironisch... vi is nog altijd zeer bruikbaar. Het heeft veel mogelijkheden en het kan dingen doen die geen andere editor kan. Niettemin, wanneer je vi begint te gebruiken, dan is het aan te raden om een handleiding in de buurt te hebben. Je kan niet op een menubalk klikken, het menu openen en kijken wat de mogelijkheden zijn. In vi moet je zelf weten welke commando's en mogelijkheden er zijn.

Het tweede "zwaargewicht" in de categorie is het werk van R. Stallman, "vader" van GNU; zonder hem zou het niet mogelijk zijn om te delen in de vreugde van gratis software. Natuurlijk, we zijn over Emacs aan het praten, ook bekend als EscapeMetaAltControlShift. Het is een editor speciaal bedoeld voor octopussen of voor mensen die hun computer voorzien hebben van pedalen.

Ernstig nu, Emacs is een fantastiche editor, maar het vereist veel oefening vooraleer de control combinaties hun echte kracht tonen.
De grafische versie, Xemacs, is nog krachtiger. Het is een zwitsers zakmes: een editor, een nieuws lezer, een browser... bijna alles. Het is een soort van alles-in-één programma. Een Xemacs compilatie op een m68k 68030/25mhz met linux en 16 Meg RAM (ik weet het, je moet gek zijn) duurde 18 uur. De beide producten (drie, als men de krachtige Xemacs apart meetelt) werden van bij het begin gebruikt onder Unix. Nu zijn ze aangepast aan vele andere operating systemen. Het is geen toeval dat deze editors aanraders zijn. Vandaag worden gratis Unixen veel gebruikt en gaan de ontwikkelingen op deze platforms zeer snel. Er zijn nu tenminste 50 editors beschikbaar voor het gebruik in de Unix wereld.

Waarom dan Nedit ?  

Introductie

NEdit is beschikbaar op: nedit.org

De broncode en voor-gecompileerde bestanden zijn beschikbaar.

Nog niet zo lang geleden (December 1999) was NEdit niet gelicenseerd onder de GPL. Het is daarom vandaag nog niet direct beschikbaar als deel van Linux, NetBSD, FreeBSD... distributies.
Hierdoor, en door competitie van andere editors, hebben de meeste gratis Unix gebruikers geen directe toegang tot NEdit en hebben ze aldus kans gemist om nedit te gebruiken. Sinds de creatie op Fermi National Accelerator Laboratory, werd NEdit verdeeld onder de Fermitools licentie. Daarbij gebruikte NEdit de Motif library. Tot voor kort was er geen mogelijkheid om NEdit te gebruiken zonder Motif te kopen - een commercieel beschikbare grafische interface bibliotheek.

Gelukkig heeft Motif nu, door de grote beschikbaarheid van shareware/freeware op gratis operating systemen, een gratis equivalent: Lesstif. Dankzij Lesstif zullen de toekomstige versies van NEdit vallen onder de GNU Publieke Licentie, GPL! Omdat NEdit nu onder de GPL valt, zal het waarschijnlijk deel worden van veel gratis distributies.

Momenteel is Lesstif nog steeds in ontwikkeling, maar het bereikt langzaam aan de volwassenheid. Een paar problemen bestaan, vooral i.v.m. muis klikken, maar dat is niets ernstig. Ik zal hier later nog op terug komen.

Presentatie

In het begin werd NEdit door Motif uitgegeven voor commerciele Unixen.
Er zijn versies voor Irix (SGI), Solaris (Sun), AIX (IBM), HP-UX, VMS... voor-gecompileerd met Motif.
Voor Linux, FreeBSD, NetBSD, kan je de broncode afhalen en compileren met Lesstif ( http://www.lesstif.org)

Als je een nogal exotische Linux versie bezit (m68k, for example), of OpenBSD, NetBSD... zijn voor-gecompileerde versies gelinkt met Lesstif.

Window in een window

NEdit is een grafische editor, met vele mogelijkheden.
De grafische interface laat NEdit toe om volledig door de muis bestuurd te worden door middel van menu's. Het heeft toetsenbord snelkoppelingen, dialoogboxen... Configuratie is mogelijk via een Preferences menu. De configuratie wordt opgeslagen in een .nedit bestand dat makelijk manueel gewijzigd kan worden met NEdit en voorziet zo de persoonlijke touch die de meeste Unix gebruikers gewoon zijn. Configuratie-opties zijn talrijk vanuit X Resources. Je kan bijvoorbeeld syntax highlighting kiezen voor bepaalde bestanden. Deze kunnen gekozen worden uit een lange lijst (C, Fortran, Pascal, HTML...).

Je kan je eigen syntax highlighting definiëren door middel van patterns. Een pattern bestaat uit overeenkomstige reguliere expressies voor iedere stijl die een lettertype en kleur voorstelt. Als jouw tekst overeenkomt met deze reguliere expressie, dan wordt het getoond met de geselecteerde kleur en lettertype.

Als je bijvoorbeeld een *.c file opent, dan zet NEdit specifieke highlighting en inspringing voor C-bestanden aan om het lezen te vergemakelijken.

Als de bestandsextetie niet overeenkomt met het bestand, dan kan je de syntax highlighting ook activeren door gewoon de juiste taal te kiezen in het preferences menu.

Er zijn natuurlijk veel essentiele meogelijkheden aanwezig. Laten we starten met de onvermijdelijke Cut, Copy, Paste, Find en Replace, lijn-nummers...
Een interessante mogelijkheid laat toe om kolommen tekst te kopieren en te plakken.
Als je met een muis met knoppen werkt, kan je zelfs meer opties hebben, zoals tweede selectie. Dit zal de geselecteerde tekst verplaatsen (eerste selectie) zonder eerst te knippen (cut).

Een andere opmerkelijke mogelijkheid: paragrafen opvullen. Ik wil het hier niet uitleggen; ik laat het plezier om het concept te ontdekken aan u. Neem misschien eens een kijkje in de documentatie.

Dit is natuurlijk niet alles, NEdit kan veel beter. Je kan Shell commando's uitvoeren in een venster. De uitput wordt dan getoond aan de cursor positie.

Het is nogal makkelijk om macro's te creëren in een interactieve mode. Het zelfs zo de NEdit zijn eigen marco-taal heeft. Dit biedt de mogelijkheid om een eigen set tools te maken om effeciëntie te verbeteren.

NEdit kan via de nc client communiceren met geintegreerde programmeeromgevingen (zoals bv. SGI CaseVision).
Programmeurs kunnen passende haakjes controleren door gewoon een menu optie te kiezen.
Het is ook mogelijk om automatisch een "include" bestand te openen.
Als je een C bestand opent en een lijn selecteert zoals
   #include "config.h"
dan kan je naar de menu optie "Open selected" gaan, en NEdit zal het "config.h" bestand tonen.

Een andere zeer fijne mogelijkheid: NEdit is in staat om reguliere expressies te tonen.
Bezoek de contributie directory op de fnal ftp server ftp://ftp.fnal.gov/pub/nedit of controleer de macro directory op http://www.nedit.org/macro voor het nog beter fijnstellen van de mogelijkheden.

Configuratie

Zoals we boven hebben gezien, wordt NEdit geconfigureerd via het preferences menu. De meeste van deze opties kunnen geselecteerd worden vanuit dit menu.
De default settings hebben een hoofdmenu en een submenu. Het hoofdmenu is van toepassing op het huidige venster terwijl het submenu betrekking heeft op NEdit in het algemeen. Vanuit het hoofdmenu kan je een taal kiezen voor het definiëren van syntax highlighting, inspringen, marges, lettertypes...
Vanuit het submenu heb je meer opties zoals het aanpassen van sommige menu opties. Als je de instellingen opslaat, dan maakt NEdit een bestand en leest het in iedere keer als je het programma opent. Dit is vanzelfsprekend en behoeft niet veel uitleg, en... meer hierover kan je vinden in de documentatie.

NEdit laat meer ingewikkelde instellingen toe via X configuratie bestanden. Het bestand dat is gemaakt als je de instellingen opslaat heeft hetzelfde formaat als .Xdefaults of .Xresources. Dus je kan de inhoud van dit .nedit bestand rechtstreeks kopiëren in een van de voorvermelde bestanden.

Deze aanpassing (via Xresources) is interessant voor een paar unixes en het laat NEdit toe om van de voordelen te genieten van systeem mogelijkheden. Het is ook noodzakelijk als je toetsenbord-snelkoppelingen wilt veranderen.

De meest algemene reden om dit te doen, is voor het veranderen van de Delete toets. Normaal gedraagt de Delete toets zich als de Backspace toets. Met Xresources kan je dit veranderen.

Een paar tips

De versies gecompileerd met Lesstif geven de muis soms een speciaal gedrag. Bijvoorbeeld, het kan moeilijk zijn om een file te selecteren vanuit de dialoogbox. De oplossing: druk op de return-toets in plaats van te dubbelklikken als het bestand is geselecteerd.

Een ander klein probleem is er in het Open dialoog venster. Het is mogelijk dat er geen bestanden verschijnen in dat venster. Voeg in dat geval een "/" toe aan de directory naam in het filter veld.

Een veel voorkomende: toetsenbord snelkoppelingen werken niet. Desactiveer CapsLock en Numlock, en... het zou moeten werken.

NEdit gebruiken

Je kan NEdit starten door het commando "nedit" in te typen of door het dubbelklikken op zijn icon. Desktop iconen en start menu hangen natuurlijk af van de windowmanager dat je gebruikt.

Normaal open je een nieuwe NEdit voor elk bestand. Als je tien bestanden opent, dan start je NEdit dus tien keer. Dit komt veel voor, en is soms een beedje vervelend. Persoonlijk ben ik een gelukkige Amiga gebruiker (ja, het bestaat!) en ik heb de mogelijkheid om veel bestanden te openen in hetzelfde venster.

Nu ben ik er in geslaagd om de Amiga in een artikel over Unix te plaatsen :-) Laten we terug gaan naar NEdit.

NEdit bedienen is logisch. Alles kan gedaan worden vanuit menu's of met toetsenbord snelkoppelingen. De muis is vrij belangrijk omdat we in een grafische omgeving zijn en als het een drie-knops muis is, is het nog beter.

Als je op toetsenbord snelkoppelingen gesteld bent, dan is er een lange lijst.
Een paar voorbeelden:

Ctrl + Backspace verwijdert het woord voor de cursor.
Ctrl + U verwijderen tot het begin van de lijn.
Ctrl + Delete verwijderen tot het einde van de lijn
Ctrl + rechtse pijl verplaatst de cursor een woord vooruit. Linkse pijl doet hetzelfde andersom.
Ctrl + Return return met automatische inspringing

Je kan een default venstergrootte kiezen en het venster splitten voor hetzelfde bestand. Deze optie maakt het makkelijker voor het werken met grote teksten.

Tekst vinden en herplaatsen laat je de mogelijkheid om te kiezen voor bijvoorbeeld de hoofdletter-gevoeligheid.

De menu optie "Find again" en "Replace again" laat toe om de zoektocht en/of het verplaatsen verder te zetten voor dezelfde string in het hele document.

Deze opties werken ook voor geselecteerde tekst, ook al is de tekst gevonden in een ander venster of applicatie.

Een macro maken is ook zeer simpel. Je kan gewoon de leermode in het macro menu kiezen, selecteer "Learn Keystrokes". NEdit zal dan de toetsen en de menu commando's onthouden. Als je "Paste learn" selecteert in het macro creatie dialoog, dan zal het resultaat geplakt worden in de macro body.

In het geval dat je een systeemcrash hebt gehad (zeer zeldzaam, we zijn onder Unix...) kan je je werk terugkrijgen. NEdit dupliceert het bestand waaraan je aan het werken bent; je moet alleen dit bestand hernoemen om het te recupereren zoals het was voor de crash.

De online help is nogal volledig.
In het kort, deze tool is nogal eenvoudig om te ontdekken. Het is waarschijnlijk één van de hoofdredenen om NEdit te gebruiken, naast de vele mogelijkheden.

Laatste woorden

Met zoveel alternatieven, kiest iedereen natuurlijk volgens zijn eigen smaak en noden. NEdit is niet de ultieme tekstverwerker, maar wel één van de beste.

Hij maakt zich verre van belachelijk tussen de "zwaargewichten".
Het heeft niet veel resources nodig, is snel en, nogmaals, gebruiksvriendelijk.
Als je komt van MAC, PC, BeOS of AmigaOS, dan zal NEdit bekend voorkomen.
Het licentie probleem is nu opgelost en Lesstif wordt elke dag verbeterd.

Dus, waarom wachten totdat NEdit een deel is van uw Linux dustributie? Probeer het nu: nedit.org
Je zal niet teleurgesteld zijn.
Wat leven we toch in een geweldige tijd!

Talkback voor dit artikel

2002-06-08, generated by lfparser version 2.28