[LinuxFocus-icon]
Ev  |  Erişimdüzeni  |  İçindekiler  |  Arama

Duyumlar | Belgelikler | Bağlantılar | LF Nedir
Bu makalenin farklı dillerde bulunduğu adresler: English  Castellano  ChineseGB  Deutsch  Francais  Nederlands  Portugues  Russian  Turkce  

convert to palmConvert to GutenPalm
or to PalmDoc

[Photo of the Authors]
tarafından Katja and Guido Socher
<katja(at)linuxfocusorg, guido(at)linuxfocus.org>

About the authors:

Katja LinuxFocus'un Almanca editörüdür. Tux, film & fotograf ve deniz en sevdikleri arasındadır. Görselyöre sayfası adresindedir .

Guido uzun zamandır bir Linux hayranıdır çünkü dürüst insanlar tarafından tasarlandı ve herkese açık. Bu, açık kaynak dememizin nedenlerinden birisi. Görselyöre sayfası linuxfocus.org/~guido aderesindedir.



Türkçe'ye çeviri:
Ceyhun Elmas <ceyhun.elmas(at)linuxfocus.org>

İçerik:

 

Linux ile CD yazma

[Illustration]

Özet:

Bu yazıda Linux altında nasıl CD yazılabileceğini anlatacağız.



Büyük olasılıkla Katia'nın geçen sayıda bizi Tux ile bir seyahata çıkaran Bütünüyle yeni dünya yazısını okumuşsunuzdur. Şimdi size evde kalıp bunu nasıl nasıl yapacağınız merakını uyandıran pek çok "görüş" ve "duyum" sahibisiniz. Herşeyi CD'ye kopyalamak çok iyi biri çözümdür ve bu yazıda bunu nasıl yapacağınızı anlatacağız.

 

Neye gereksinim duyarız

Donanım ayarları:
Elbette makinanızda Linux koşuyor olmalı ve bu iş için bir CD yazıcıya gereksiniminiz var. .
Eğer bir SCSI CD yazıcınız varsa bu çok daha iyi olacaktır ve çekirdek tarafından hemen yapılandırılacaktır. Tek yapmanız gereken SCSI hostadapterin Linux tarafından desteklenip desteklenmdeğini anlamak : (bunun içindonanım veritabanına bakın). Tüm SCSI CD yazıcılar Linux altında çalışacak.
ATAPI/IDE yazıcı için bir SCSI emulasyonuyla fiziksel olarak IDE bağlantısı olan yazıcıyı SCSI gibi göstereceğiz. Bunun nasıl yapıldığı README.atapi dokumanında açıklanıyor. Bunun dışında, linuxdoc.org
yazısını da okumanızı tavsiye ederiz. USB yazıcılar için USB-CD Writer HOWTO 'lara bakın mobilix.org/linux_usb_cd.html.

CD yazmak için yazılım:
Aşağıdaki programlara gereksiniminiz var :

  1. cdrecord: CD yazıcınızla ilerişim kuran program.
  2. mkisofs: veri CD'si yapabilmeniz için bu program gerekli. ISO adı verilen dosya sistem imajı oluşturuyor.
  3. cdda2wav: müzik CD'lerini okuyabilmek için gerekli.
Bu üçü cdrtools paketinde bulunuyor, bu adresten indirebilirsiniz : www.xcdroast.org
ya da ftp.fokus.gmd/pub/unix/cdrecord/
Bu araçlarla komut promptundan zaten CD yazabilirsiniz. Fakat daha kullanımı kolay grafik arayüzlü bir araç istiyorsanız , önyüzlü ürünlerden birisine gereksiniminiz var. Pek çok önyüz mevcut fakat bu yazıda yalnızca xcdroast (http://www.xcdroast.org) ve koncd (http://www.koncd.org/) anlatılıyor. xcdroast en fazla bileşeni olan önyüz olarak görünüyor ve koncd'yi seviyoruz çünkü kullanımı çok kolay.


Yükleme

xcdroast pek çok şeyi zaten yüklüyor, fakat en azından RedHat dağıtımıyla pam kitaplıklarıyla derleniyor bu şu anlama geliyor : her CD yazmanızda root şifresi soruluyor ve eğer birilerine CD yazdırmak istiyorsanız büyük olasılıkla bunu yapacak olan her kullanıcıya root şifresini vermek istemeyeceksiniz. İkinci konu ise programı ağ üzernden başlatma olanağı bulunması. Bu nedenle son sürümlerini http://www.xcdroast.org adresinden indirmek çok akıllıca olacaktır. Çok bilinen dağıtımlar için derlenmiş paketleri sağlıyor olmalı.
koncd, www.koncd.org adresinden indirilebilir. Yeni sürümleri yeni QT/KDE bileşenleri içeriyor. Eğer QT ve KDE kitaplıklarını güncellemekle zaman kaybetmek istemiyorsanız koncd'nin eski srümlerini kullanabilirisiniz. Bu yazı için biz redhat 7.1 altında koncd-0.7.5 sürümü kullandık.
 

Normal kullanıcının (root olmayan) CD yazması

CD yazmak için ilk olarak donanımızınızla iletişim kuaracak olan /dev/sg* aygıtlarını yetkilendirmelisiniz. Fakat cdrecord ayrıca bazı gerçekzamanlı bileşenleriyle yazma sırasında root yetkileri gerektiren yazmaçları kullanmaktan kaçınır. En iyi çözüm bu nedenle cdrecord ve cdda2wav üzerinde SUID kullanmaktır. Uhh? SUID? Endişelenmeyin. Guido'nun dosya yetkileri yazısını okuyabilirsiniz eğer bunu gerçekten ne olduğunu merak ediyorsanız . Fakat bu an için yalnızca bu aşamayı geçmek istiyorsanız aşağıdaki komutları uygulayabilir ve bu konuyu kapatabilirsiniz :-)

chmod 4111 /usr/bin/cdrecord
chmod 4111 /usr/bin/cdda2wav

Bunun potensiyel bir güvenlik açığı oluşturma riskinin olduğuna dikkat etmelisiniz. Fakat bu durum kesinlikle her CD yazmak isteyene root şifresi vermenizden çok daha güvenlidir.
Şimdi CD yazıcının doğru şekilde tanıtıldığından emin olabilirsiniz. Yalnızca şunu çalıştırın:

cdrecord -scanbus

Eğer herşey düzgünse şöyle birşeyler görmelisiniz :

0,6,0 6) 'PLEXTOR ' 'CD-ROM PX-W8220T ' '1.03' Removable CD-ROM

Bu sayılar ve açıklama donanımınıza bağlı olarak değişebilir.
Başka bir yol olarak xcdroast ya da koncd'nin üzerindeki SETUP butonuna klikleyebilir ve buradan da CD yazıcınızın düzgün tanıtıldığını kontrol edebilirsiniz.
Haydi CD yazmaya başlayalım.
 

CD yazmakla ilgili genel notlar

CD yazmak için dört gerekli adım bulunuyor :
  1. CD yazmak için dosya ya da müzik seçmelisiniz.
  2. Yazılacak CD için bazı seçenekleri kullanmalısınız. Örneğin ses CDsi ouşturacaksanız TAO ve DAO arasında bir mod seçmelisiniz ya da dosya CDsi yazacaksanız dosya sistemi için bazı seçenekleri belirlemelisiniz.
  3. CD ye yazılacak dosyalar için bir image dizini oluşturmalısnız. Eğer başka bir CDnin birebir kopyasını oluşturacaksanız "write on the fly" yapacaksınız aksi takdirde ilk olarak sabit disk üzerinde bir image oluşturmak zorundasınız.
    image dizininde CD 'ye yazılacak veri geçici olarak tutulur. . ses CD'si için bunlar index dosyalarıdır ve wav dosyaları müzik içerir ve normal dosya CD'leri ISO image olarak adlandırılan büyük dosyalardır.
  4. CD'yi yazıyoruz.
CD'ler genellikle "bir git" ile yazılır ve veri akışı yazma işlemi sırasında dağıtılıyor olma gereksinimi duymaz. Gerçekzaman bileşenlerini oluşturanlara teşekkürler bu sayede yazmaç problemi yalnızca windows kullanıcıları için geçerlidir. Linux ile gerçekten bir "yazma dayanıklılığına" gereksiniminiz yok. Burada FIFO olarak adlandırılan CD yazıcı içinde küçük dağıtımları karşılayan bir yazmaç var ve bu genellikle Linux altındakşi yazma hatalarına engel oluyor. Bununla MIB'i zorlayacak işlemlerden kaçınmalısınız. Internette gezinebilir, program dereleyebilirsiniz ... fakat büyüldosyaların silinmesi problem olabilir ve belki de bu yazma işlemi rahatsız etmek için yeterlidir ve bir hataya yol açabilir.
Eğer alttakoşan yazmaçlar hakkında endişeli iseniz ilk test olarak deneme yazımını seçebilir (dummy write) ve gerçek yazma işleminden önce çalıştığını görebilirisiniz. Burada yazma işlemi gerçek veri ile test ediliyor fakat CD içine işleyecek olan lazer kapalı tutuluyor. Herzaman önce test yapmak ve sopnrasında tüm işlemi başlatmak en iyi yoldur.
Aksi takdirde "bir git " ile CD yazmaya başlatırsanız ve bir şeyleri yapmayı unutursanız yazdığınız dosya küçük de olsa CD'ye tekrar yazmak zorunda kalabilirisiniz. Çokluoturum(multisession) olanakları sayesinde sonradan da birşeyler ekleyebilirsiniz fakat burada bundan bahsetmeyeceğiz çünkü çokluoturum ile CD'nizi pek çok CD yazıcıda okutamazsınız, CD yazıcılar uzun zamandır buna hazır değiller ve bir CD'nin ücreti oldukça düşük dolayısıyla bunu kullanmak için bir nedenimiz bulunmuyor. .
 

Yapılandırma

koncd ya da xcdroast kmoutlarını çalıştırırsanız "setup" butonu ile herikisini de yapılandırabilirisiniz. Eğer yazıcınız düzgün yapılandırıldıysa genel ayarlamalarını burada görebilirisiniz:
[xcdroast: run as root to configure] Haydi xcdroast ve koncd ayarlarına bakalım:
 

(Saf) müzik (ses) CD'leri

Burada ilk önce biraz biçim konusunda düşünmelisiniz. Eğer müzik bir diğer CD'den geliyorsa problem yok. Yalnızca devam ederek kopyalayabilirsiniz. Fakat öteyandan cdrecord'un au ve wav dosyalarını otomatik olarak CD okuyucunuzun okuyabileceği biçime dönüştürdüğüne dikkat edin. Fakat diğer biçimler için ilk önce onları wav'a dönüştürmek zorundasınız eğer sonra CD'nizde yalnızca gürültü duymak istemiyorsanız. mp3'den wav'a dönüştürmek için şu komutu uygulayabilirsiniz:
mpg123 -w /tmp/song.wav song.mp3
Bu mp3 dosyalarından normal müzik CD'si yapmanıza yarar. Bu biraz yer alacaktır ama sonrasında neredeyse her CD okuyucuda çalabileceksiniz.
Yazma noktasına geldiğinizde TAO ya da DAO modlarından birisini seçmelisiniz. TAO modda her çşarkı arasında 2 saniyelik duraklama olacaktır DAO'da bu yoktur, bu seçenek özellikle canlı müzik kayıtları için kullanılır. TAO= Track at Once ve DAO= Disk at Once.
CD'nizin tamamını ya da başka CD'lerden karışık parçaları ya da internetten indirdiğiniz şarkıları kopyalayabilirsiniz.

Haydi hiçbirşeyi değiştirmeden nasıl CD kopyalarız ona bakalım :

[xcdroast Duplicate CD]


Haydi şimdi herhangi bir yerden müzik Cd'si yazmak istediğinizde neleri yapmanız gerektiğine bakalım:
 

(Saf) Veri CD'leri

Veri CD'leri için bir dosyasistemine ya da genellikle söylenen CD'nizin biçimlendirilmesi gerekiyor. Hangi dosyasistemini istiyorsanız onu seçmek zorundasınız. Bu seçim sizin verileri okuyacağınız işletim sisitemine bağlıdır. ISO-9660 CD dosyasistemi olarak bilinen bir standarttır ve örneğin uzun isimleri desteklemez. Bu ndenle uzantılar bu standarta uygun yapılır. Linux ve Unix RockRidge uzantıları kullanılır, Microsoft Joliet uzantıları kullanır.RockRidge biçimiyle yetkilendirmelere sahip olabilirisiniz , sisteminizden zaten bildiğiniz gibi...
Önerilen çözüm aynı CD üzrinde RockRidge ve Joliet uzantıları kullanmaktır.
Eğer yalnızca bir CD'nin kopyasını diğer CD'ye aynen almak istiyorsanız dosyasistemlerini konusunu düşünmeyin çünkü bu da aynen diğer CD'ye kopyalanacaktır.

[xcdroast Master CD]

Eğer sabitdiskinizden veri kopyalamak isterseniz :
[koncd Master CD]
 

Ev dizininizin yedeklenmesi

Temel olarak "saf veri CD'leri" altındaki açıklamalarla herşeyi CD'ye yazabilirsiniz. Eğer ev dizininizdeki veri bir CD için çok büyük ise bazı altdiiznleri başka bir CD'ye yazabilirsiniz. .
 

Kısa yolgösterimler ve ipuçları :

CD'ye yazmadan önce ISO dosyasını kontrol etmek iyi bir fikirdir. Bunu yapmak için ISO image dosyasını gerçek bir CD gibi mount etmeliyiz.

root'a geçin: su -
Boş bir dizin oluşturun ( mount noktası olarak bilinir): mkdir /tmp/mycd
ISO image'ı mount edin (ISO image dizine bağlanıyor):
mount -o loop -t iso9660 Image.iso /tmp/mycd
Şİmdi "ls" CD image'ı denetleyin : ls /tmp/mycd
Eğer tamam ise : umount /tmp/mycd

... ve image'ı CD'nize yazmaya başlayın.
 

Komut satırı araçları

Yukarıda iki grafiksel önyüzde karar kıldık fakat CD yazma işlemini komut satırından da yapabilirsiniz. Eğer cdrecord'un man sayfalarına bakarsanız, yüzlerce seçeneği olduğunu göreceksiniz, üüüühhhhhhh .... korkmanıza gerek yok. Gerçekten göründüğünden çok daha kolaylar. İki perl betiğini indirin : cdrecordeasy ve mkisofseasy.
easycdscripts (yükleme sayfası) paketinde bulunuyorlar.
Bu komutla açın :

tar zxvf easycdscripts-0.1.tar.gz

Şimdi cdrecord -scanbus komutunu çalıştırın. CD yazıcıyı gördüğünüz satura bakın ve baştaki sayıları hatırlayın. 0,4,0 ya da 0,6,0 gibi olmalı ....
cdrecordeasy dosyasını düzenleyin $dev= satırındaki numarayı girterek... Başında bir yerlerde bunu bulun.
Şİmdi iki küçük betiğimizin yüklenmesi tamamlandı. Şimdi kolaylıkla CD ye veri yazabiliriz:
  1. CD 'ye yazacağınız tüm dosyaları bir dizin altına kopyalayın (örneğin ~/cdrom). Bu günlerde asbit diskler oldukça büyük ve ucuz. Bu nedenle bir kaç yüz MB'yi böyle kullanmanın hiçbir sakıncası bulunmuyor.
  2. Bu komutu çalıştırın :mkisofseasy ~/image.iso ~/cdrom
    Bu, tüm dosyaların ISO image dosyasını ~/cdrom altında oluşturacaktır.
  3. CD bu komutla yazılıyor : cdrecordeasy ~/image.iso
Hepsi bu. En başta göründüğünden daha kolay , öyle değil mi ? :-)

Eğlenceli CD yazmalar !

 

Referanslar

 

Bu yazı için görüş bildiriminde bulunabilirsiniz

Her yazı kendi görüş bildirim sayfasına sahiptir. Bu sayfaya yorumlarınızı yazabilir ve diğer okuyucuların yorumlarına bakabilirsiniz.
 talkback page 

Görselyöre sayfalarının bakımı, LinuxFocus Editörleri tarafından yapılmaktadır
© Katja and Guido Socher, FDL
LinuxFocus.org

Burayı klikleyerek hataları rapor edebilir ya da yorumlarınızı LinuxFocus'a gönderebilirsiniz
Çeviri bilgisi:
en --> -- : Katja and Guido Socher <katja(at)linuxfocusorg, guido(at)linuxfocus.org>
en --> tr: Ceyhun Elmas <ceyhun.elmas(at)linuxfocus.org>

2002-01-21, generated by lfparser version 2.22