Georges Tarbouriech tarafından Yazar hakkında: Georges uzun süreden beri unix kullanmaktadir.(ticari ve bağımsız). Uzun bir süre sonra, olayı başardığını anladı. :-) İçerik: Otuz yıl sonra Ticari Unix sistemleri Bağımsız Unix Buradan nereye doğru? Sonuç Talkback form for this article

Bir zaman önce... veya ticari Unix vs bağımsız Unix ve daha fazlası!

Çeviri: Buket Benek

Özet:

Unix ilk olarak 1970'de ortaya çıktı. AT&T ilk kaynak kodu lisansını 1973'te dağıttı. BSD(Berkeley yazılım dağıtımı) AT&T'nin lisans verdiklerine 1977'de kaynak kodunu temin etti. İlk doğru ticari dağıtım olan Sistem III, 1979'da aynı AT&T tarafından ortaya çıkarıldı. 1988'de Sistem V release 4 doğdu ve 80'lerin sonlarına doğru en az 30 ticari Unix birliği vardı.
Bu sürede, pek çok ünlü şirket kendi unixlerine sahipti. IBM'de AIX, Apple'da A/UX, Microsoft'ta XENIX, HP HP-UX olarak adlandırılıyordu.
Bunun yanında 1984'te Richard Stallman GNU projesini(GNU Unix değildir.) ilan etti ve 1985'te Free Software Foundatıon'u yarattı.
Büyük şirketler pahalı lisansları satmaya çalışırken, Free software Foundation serbest yazılım dağıtımı için çalışmalar yapıyordu. Bunu anlamı, programların serbest çalıştırılması, değiştirilmesi, kopyalarının çoğaltılıp dağıtılması anlamındadır. Ancak bu her zaman böyle olmayacaktı. Bunun hakkında bilgi için: http://www.gnu.org.
Pek çok insan bu durumdan hoşnuttu ve 90'ların başlarında pek çok serbest dağıtılan unix mevcuttu: NetBSD, Linux...
Bugün, yaklaşık 50 ticari veya serbest unix mevcuttur.(daha bile fazla olabilir.)
Yani ne?

Otuz yıl sonra

Unix adı MULTICS'den sonra doğmuştur çünkü MULTICS'i dizayn eden insanlar onun çok karmaşık olduğunu düşünmüşlerdi. MULTICS üyelerinden biri olan Brian Kernighan bu ismi UNICS olarak değiştirdi ve bu ad daha sonra UNIX'e değiştirildi.
Yine de Unix bugün hala multitasking, multi-users, multi-platforms özelliğine sahip olan tek işletim sistemidir.
Yani bir başka işletim sistemi bunun aynısını yapamaz.
Özelleştirilmiş olan(Wintel makinelerinde) veya olmayan her kağıt veya bilgisayar dergisi Linux'u Win*'ların bir başka versiyonu gibi göstermektedir. Linux Window'un bir başka versiyonu olabilir mi? Linux Unix'tir ve bir seçenek varsa o da şudur ki: Linux ticari serbest dağıtılan unixlerdendir. KDE veya GNOME gibi serbest unixlerde masaüstü birimleri insanlara dejavu gibi gelir. Ayrıca bundan 10 yıl önce kişisel bilgisayarında unix olan insan bir çılgın gibi düşünülüyordu.

Şimdi önemli bir nokta şu ki: evde Unix'iniz olabilir ve bu,kullanıcılar çok olduğu sürece Unix'e yeni bir dinçlik verir.
Değişim profesyoneller için çok daha önemlidir. Bugün, iş hayatında pek çok çözümden birini seçebilirsiniz:serbest unix ve ticari unix arasındaki rekabet gerçektir.
Hangi kriterler en iyiyi seçmeye yardımcı olur?

Ticari Unix sistemleri

İlk başta bu sistemler büyük makineler için büyük şirketlere karşı geliyordu. Bir zaman sonra büyük bilgisayarlar küçük bilgisayarlardan daha güçlü oldu ve bağlantılı olarak ta pazar gelişti. Tüm üreticiler pek çok kullanıcı için güçlü iş istasyonları üretmeye denediler. Sadece birazı başarılı oldu.
Bazı büyük üreticiler Unix kullanırlar.

IBM http://www.ibm.com, Sun http://www.sun.com, SGI http://www.sgi.com, HP http://www.hp.com ve diğer bazıları en iyi bilinen ve muhtemelen en iyi kullanandır.

Büyük sistemlerde oldulça iyidirler fakat daha küçük makinelerde o kadar da iyi değillerdir.
Fiyatlar oldukça yüksektir, özellikle de CPU seçilmiş ise: SPARC, MIPS...
Yine de bir takım özellikleri vardır. Örneğin, Sun networkte çok iyidir, SGI grafik için tam uygundur.
Onların sunduklarını görmeye çalışalım.

Büyük şirketlerden bahsettiğimizden bütün ürünlerin sırasını listeleyemeyiz. Zaten onların küçük iş istasyonları server gibi kullanılabilir. Yani, IBM'den RS6000'yu, Sun'dan bir Ultra 2, 5, 10 veya the brand new Blade 1000, veya SGI'dan bir O2, Octane veya Octane 2 seçebilirsiniz..
Tabiki bu iş istasyonları üst sıradaki Intel tabanlı makinelerden çok daha pahalıdır.
Farklı parçalar da gerçekte çok ucuz değillerdir. Bir grafik kartı Inteldekinin 5 veya 6 katı fiyatına karşılık gelebilir. CPU için de aynı şey geçerlidir.
Yine de bu makineler uzun bir süre kalacaklar. Her üç ayda donanım fiyatlarını değiştirmeye hiç gerek yok. CPU'larını hızlandırmaya da ihtiyaçları yoktur(Zaten çok ta yavaş değildir.). Fakat küçük CPU bile, mesela 200Mhz eşdeğer bir Intel makineden daha iyi bir sonuç verir. Bu iş istasyonları çok kanallı I/O kullanır.

Daha önce de söylediğimiz gibi bu high-end makinelerdeki OS'ler oldukça anlaşılmazdır. Hangisinin en kötü olduğunu söylemek oldukça zordur(en anlaşılmazı). Şahsi olarak, Sun olduğunu söyleyebilirim. Yani, Solaris Unix değildir, o Solaris'tir. Bu son versiyona karşı gelir: 2.*, 7 and 8. Solaris 1.* iyi bir BSD idi, fakat bu sadece benim kendi fikrim. Yine de Sun Unix için iyi bir iş yaptı: NFS,NIS...fakat bu çok zaman önceydi.
Eğer bu şirketler COSE'nin (Common Open Software Environment) üyeleriyse, büyük bir masaüstü donnımı sağlar: CDE. Tabiki şaka yapıyorum, CDE hayal edebileceğinden çok daha fazla hatayı içeren bir çeşit yazılımdır. İyiki, bunu karşılayacak pek çok serbest window yöneticisi vardır veya örnek olarak Sun'da OpenWindows gibi alternatifleri kullanabilirsiniz.
OS'ses ten farklı olarak bu makinelerde yazılım oldukça pahalıdır. Fakat, kalitesi genelde yüksek bir standarttadır. Ve unutmayın serbest yazılımdan daha iyi fayda sağlayabilirler. Yine de, pek çok yeni yazılım paketi bu günlerde diğerleriyle aynı fiyata sahip olsalar da bu değişiyor. Örneğin, büyük 3D yazılımı olan Lightwave, mevcut diğer bütün platformlarla aynı fiyata sahiptir.
Bu üreticilerden pek çoğu, iyi toollar sağlar. En iyi teklif SGI'dan gibi gözüküyor. SGI, tam bir serbest CDRom yazılımı sağlar.
Serbest yazılımdan bahsettiğimizden beri, bu büyük üretici sistemi için GNU önemli bir yer kaplamaktadır. GNU derleyicilerinden faydalanmak büyük bir şanstır. Serbest yazılımdan bahsettiğimizden beri, GNU bu büyük üreticilerin sistemlerinde çok önemli bir yer edindi. Mesela, GNU derleyicilerinden yararlanmak çok büyük bir şans oldu. Ev yapımı derleyiciler yerine GNU derleyicileriyle çalışan büyük makinelerin kullanıcılarının sayısının yüzdesini bilmek şaşırtıcıdır. (sistem tarafından sağlanmazsa bir başka lisans almak gerekir.) Şunu ekleyebiliriz ki bu derleyiciler berbattır; bu doğru bir terimdir. Size adlarını bile verebilirim...

Onun için öder ödemez, bu büyük şirketler size teknik destek de sağlar. Desteğin türüne göre, böyle bir servisin fiyatı bayağı yüksek olabilir.
Bu sevis için ödemezseniz, siz tek başınısanız. Ancak yine de onların websiteleri size pek çok dökümantasyon imkanı sağlar.
Eğer tecrübeli iseniz ve sorunlarla ilgilenmek için zamanınız varsa bunsuz da yapabilirsiniz.
Genellikle, online yardımı bu sistemlerde oldukça doğrudur. Yardım sayfalarından farklı olarak hardware ve software ile ilgili bulabileceğin pek çok kaynak vardır, genellikle HTML sayfası halinde. En iyi teklif SGI gibi görünüyor ve en azından dökümanları bulmak ve okumak için 3 farklı yöntem vardır.

Komik bir bakış açışı şudur ki; bu şirketlerden pek çoğu uygun fiyatlarda Intel tabanlı CPU satmaktadır.
SGI'nın NT4.0 altında çalışan Intel tabanlı makineler üzerinde çalışması da nereden çıtı? (Bazıları buna sonlandırılmayan 4.0 diyor.)Kullanıcıların bunlara dedikleri: komik insanlar!
Ve şimdi Linux modası bu büyük şirketlerin politikasını değiştiriyor.
Bu şirketlerin makinelerini Linux ile satmasını garip bulmuyormusunuz? Daha da ilginci kendi OS'lerini serbest bırakmaları (Örneğin Solaris 7 veya 8).
Pilantropilere değiştiriliyor mu? Trap nerede?
Bu yeni hareketin parlak yüzü: bir Intel makinenin fiyatı için belirli, üzerine serbest Unix'i kurabileceğimiz makinelerden elde edebilirsiniz...
Yeni SGI linux tabanlı işistasyonları büyük bir olasılıkla sistemde şimdiye kadar görülen en iyi OpenGL uygulamalarına sahiptir. Aslında SGI OpenGL'nin bir gelişmişidir.
Yeni unix üzerine bir kaç söz(buna NeXT revival diyelim!): Mac OS X. Büyük bir seçim olabilir! Fakat Apple NeXT ile aynı hataları yapmıyor mu?: yanlış pazarlama durumu. Bekle ve gör veya ziyaret et! http://www.apple.com.!
Bu bölümü özetlersek, bu ticari sistemlerin oldukça güvenilir, sabit ve NT4.0, BSOD (Blue Screen of Death)'nın babası gibi unix katilleriyle hiç bir yönden karşılaştırılamayacağını söyleyebiliriz.
Gerçek alternatiflere bakalım.

Serbest Unix

Bugün herkes Linux hakkında konuşur. Diğerleri kaybederken, Linux'un başardığı görülmektedir. Yani, bir çok serbest Linux gibi çalışan ve pek çok platformda çalışan Unix vardır fakat medialar bunu bilmezler.(Aslında onlar Linux'u da bilmiyorlar.) Bu şu gerçekten meydana gelebilir ki, Linux ilk başta Intel platformlarında çalışmaktaydı ve bu en yaygın olanıydı.
Örneğin NetBSD ve OpenBSD veya FreeBSD gibi onun türevlari büyüktür. Fakat NetBSD ilk görüldüğü zamanlar Intel platformunda tek çalışmıyordu. drawback olan avantaj ne olmalıdır.

NetBSD en büyük serbest Unixlerdendir. 20 veya daha çok platformda çalışır ve pek çoğunda sabittir. Bu Unix hemen hemen kusursuzdur ve işte ticari unixlerin bir yerine iyi bir seçim olabilir. Linux'tan daha yavaş ilerler fakat bu kötü bir şey midir? Şu anki versiyonu BSD 4.4 ve en son sürüm 1.4.2 tabanlıdır.
Sonuçta ona güvenebilirsiniz!
Lisans üzerine bir söz. NetBSD lisansı GPL'den daha serbesttir. Daha fazla bilgi için:http://www.netbsd.org.

Kısaca: bir öncekiyle aynıdır fakat daha az platformda çalışır. Bu güvenlik üzerine olan bir durumdur. Diğer yandan, NetBSD ile yaklaşık aynı kaliteye sahiptir. Güvenebileceğiniz bir diğer Unix'tir. Tabiki, BSD 4.4 tabanlıdır. Şu anki versiyonu 2.7'dir. Bilgi için: http://www.openbsd.org.

Üstte anlatılan bir üstleri gibidir. Fakat özellikle Intel ve Alpha platformlarına göredir. Bilgi için: http://www.freebsd.org.

Basit olarak, pek çok dağıtıma sahip sistem V tabanlı iyi bir serbest Unix mevcuttur. Onların hepsi aynı ve farklı özelliklere sahiptir. Birbirine meydan okumaları ise: benim kurulumum senden daha kolaydır!
Yine de herbiri kendi alanının belirli kullanıcılarına sahiptir. Nevertheless every flavor has its fans. The differences between distros don't justify a debate. Debian filozofisinden ötürü tanınır, RedHat, SuSE, Mandrake...TurboLinux ve Caldera'yı ise ben hiç kullanmadım. Bu dağıtımlar ile ilgili olan bilgileri bu sayfanın üstündeki linklere bakarak bulabilirler.
Sonuçta Linux güvenilir bir Unix'tir.

Bu Unix'ler ticari olanlarla farklı olmasına rağmen anlaşılmaz bir karşılaştırmaya sahip değildir. Ana farklılık kökten gelmektedir: BSD veya Sistem V.
Serbest Unix hakkındaki en büyük durum: çevresindeki büyük bir yazılım gelişmesidir. Bu dinamik olan serbest yazılımı ispat eder. Açık olarak, serbest Unix te uygulama gelişiminde mükemmeldir. Mevcut toolların sayısı oldukça ağırlıklı ve tabiki onlardan pek çoğu serbesttir.Ve yine karşımızda GNU!
Serbest Unix'leri mevcut her platformda kullanabilirsiniz. Bunun yanında eski bir Intel 486'ya veya güçlü bir Alpha makinesine kurabilirsiniz. (Compaq şu anda Alpha teknolojisini yaymaktadır.)
Serbest Unix hakkındaki complaint sürücülerle alakalıdır. herhangi bir grafik veya network kartı kullanamazsınız...Win* için geliştirilmiş grafik kartını Unix için de kullanacağınızı sanmayın. Fakat kullanımı yaygın olanlar genelde tercih edilir.

Buradan Nereye?

Bunu bir soru ile yanıtlayabiliriz! Bu makale "ticari Unix kullanımını durdur ve serbest Unix kullanmaya başla" diye bir şey mi söylemeye niyetli?
Bu size bağlı!
Yani, eğer küçük serverlara ihtiyacınız varsa serbest Unix'lere güvenebilirsiniz.
Pek çok görevlerde iyi olabilirler: webserverlarda, uygulama serverlarında(uygulama tipine bağlı olarak), iletişim serverlarında...ve diğerlerinden daha güvenli olurlar.(?)
Onlar hakkında sık sık söylenen teknik desteği sağlamamalarıdır. Genelde teknik destek etkili değildir. Bunun için özür dilerim fakat bu bir gerçektir. Sistem, network yöneten insanların asıl işi farklı problemlere çözümler bulmaktır. Bu da onların en iyiyi öğrenmelerinin yoludur. Buna tecrübe deriz ve hayat çözümler aramadan sıkıcı olur. Zaten teknik destek fikri bunu yolunu izler ve pek çok dağıtım bu servisi sağlamaya başlamıştır.
Serbest yazılımla ilgili en önemli şey paylaşmak sözcüğüdür. Serbest yazılıma güvenin dediğimizde cevap zamanı büyük şirketlerden daha kısadır. Bunun ardında tüm birlik vardır: bugün bulunan bir problemin yarın çözümüne ulaşabiliriz. Bu birlikten insanlar paylaşırlar.
Bunlara ek olarak bir şirket için(büyük veya küçük) serbest yazılımı kullanmak maliyeti düşürmek için bir garantidir.(En azından şu an için.) Pek çok serbest yazılım çok yükseğe mal olmaz ve genelde sabittir. Bu yazılımları çoğu ticari rakibiyle aynı kalitededir.
Diğer önemli nokta: yaratıcılık! Serbest yazılım bize daha önce kullanmadığımız tollar ile çalışma imkanı verir. Mesela iletişim alanıçok zenginleşiyor.(30 yaşında olan Intenet gelişimine borçlu olarak...)Networküngle ilgili toolslar ile güvenlik her gün gelişiyor ve oldukça karmaşıktır. Bu pek çok alanlara uyarlanabilir.
Duyabileceğiniz bir diğer tartışma da serbest yazılımın döküman eksikliği olayıdır. Tamamen yanlış bir durumdur! İlerlemekte olan tonlarca döküman vardır. Tabiki bunlar ticari ürünler kadar gelişmiş değildir. sık olarak, sadece bir dilde mevcuttur.(ticari Unix'ler de öyledir.) Yine de, serbest Unix'in her dağıtımı pek çok döküman ile birlikte gelir.
İşte bizim burada olmamızda bu yüzden. LinuxFocus founderı Miguel Angel Sepulveda dil problemini çok erken farketmiş ve okuduğunuz makele fikrini bulmuştur.
LinuxFocus ile ilgili dikkat edilecek husus şu ki: it fully complies with free software philosophy. Biz büyük ihtimalle sadece webteki magazinler arasındayız, ilanlarda değil.
Kısaca, biz bir şirkete satılmadık, özgürüz ve mutluyuz.
Takımımızda bulunan herkez aynı fikirdedir. Serbest yzılımın yaptığı gibi biz de serbest çalışıyoruz. Dünyanın her tarafından insanın çalıştığı küçük bir takımız. Va ana amacımız nedir? Okuyucular ile bilgiyi paylaşmak. Siz de öyle hissediyorsanız, bize katılın...

Sonuç

Sonunda bitti! Bu makalenin serbest yazılım için bir plea olduğunu zannedebilirsiniz (ve Unix için) Emin olun öyle! Herhangi bir yoldan para yapmaya çalışan şirketlere karşı bir şey yok.Zaten o yollara bağlıdır...Fakat serbestlik için büyük iş yapan insanlara sagım var. Bunun küçük bir parçası olduğum için gurur duyuyorum. Farkedilir bir noktası çalışılan yoldur. Bu işlerin büyük bir kısmı hiç karşılaşmamış birbirinden millerce uzakta bulunan insanlar tarafından yapılır.
Yine de bunlar kısa bir zamanda projeleri hayata geçirmeyi başardılar. Benim için ise çalışma organizasyonundaki bir ders gibiydi. Bu pek çok yöneticiye fikirler vermeli...Eğer yöneticiyseniz bana serbest projelere katılma zamanı verdiğiniz sürece çalışmaya hazırım.(sebest yardım!)
Diğer önemli nokta serbest Unix ve yeni özel kullanıcıları içerir.
Lüfen, yenicomersler, Unix hakkında arştırın. her dilde mevcut tonlarca kaynak vardır. Ve buna değer. Bilgisayarlarla ilgili bundan önceki tecrübelerinizi unutun. King of Redmond'un en büyük mücadelelerinden biri kullanıcılara herşeyi anladıklarına inandırabilmektir. Tabiki onun ürünü sizin için düşünülmüş gibidir...Unix'in Win kalarak kulancağınızı düşünmeyin. (Win* leri de aynı şekilde Unixminded kullanamazsınız, diğer yandan 5 dakika sonra makine windowa gönderilecektir.)
Zaten bu çalışmayı yaparsanız, pişman olmayacaksınız. ve hatırlayın, Unix büyük bir avantaja sahip her şey çok iyi organize edilmiştir. Kütüphaneleri veya ağacın derinliklerindeki önemli dizinleri her yede bulamayabilirsiniz
Eğer serbest yazılımın ana kelimesi "share" ise, Unix için ana kelime hiyerarşidir. Bunun üzerinde düşünün, yardımcı olacak!
Bu görevi başardıktan sonra, serbest olacaksınız...ve bu elde etmek için pek çok çabaya layık olan en büyük şeylerden biridir.
Uzun bir süre yaşıyoruz...

Makalenin yorum formu

2000-11-03, lfparser versiyon 2.0 tarafından üretilmiştir.