<--  | Ev  | Erişimdüzeni  | İçindekiler  | Arama

tarafından Georges Tarbouriech <gt(at)linuxfocus.org> Yazar hakkında: Georges uzun süredir bir Unix kullanıcısıdır ve GNUStep onun en sevdiği serbest yazılım projelerindedir. Türkçe'ye çeviri: Erdal Mutlu <erdal(at)linuxfocus.org> İçerik: Bir sürü uygulama Affiche.app Burn.app CodeEditor.app EasyDiff.app FreeTar.app GSPdf.app HelpViewer.app ImageViewer.app Ink.app Toolbox.app ToyViewer.app Daha birçok... Son olarak! Bu yazı için görüş bildiriminde bulunabilirsiniz

GNUstep "küçük uygulamalar" turu Özet: GNUStep bir çerçeveişi olduğundan, çok güzel bir uygulama geliştirme aracıdır. Bazı büyük uygulamaların yanısıra, birçok kullanışlı ve küçük uygulamalar da vardır. Bu yazıda bunlardan bazılarına kısaca bir gözatacağız. _________________ _________________ _________________

Bir sürü uygulama

Şansımız var ki, gün geçtikçe daha fazla GNUStep uygulaması kullanıma sunulmaktadır. Uygulamaların çoğu oldukça yeni, ancak GNUStep'in gelişmesinin de etkisiyle, sürekli gelişitirilmektedirler. Birçoğumuzun düşündüğünden de fazla sayıda uygulama varolduğundan, burada hepsinden sözetmemiz mümkün değildir. Seçimimiz rastgele yapılmıştır. Ancak, bundan diğer uygulamalara ilgi olmadığı sonucu çıkmasın. Yazıda yer verilmeyen uygulamaların geliştiricilerinden de burada özür dilemek istiyorum. Son olarak, sözü edilen uygulamaların çalışabilmesi için, sisteminizde GNUStep'in yüklü ve çalışıyor olması gerekmektedir. Programlar, gnustep-base, gnustep-make 1.6.0, gnustep-back ve gnustep-gui 0.8.5 ile test edilmiştir. Bunları http://www.gnustep.org adresinden elde edebilirsiniz.
Burada yeralan uygulamalarının hepsi make ve make install (FreeBSD altında ise, gmake) ile derlenip, yüklenmiştir. Programları ya openapp komutyla, yada Window Maker pencere yöneticisini kullanarak, ilgili ikonu sürükle ve bırak işleminin ardından ikonun üzerine tıklayarak, programı çalıştırabilirsiniz.
Yazıda kullanılan programların sürüm numaraları test ettiğim ortamda kullanılanlardır. Büyük bir olasılıkla siz yazıyı okurken bunlar değişmiş olacaktır.

Affiche.app

Programın README dosyasında yazdığı gibi, Affiche, yazacağınız notları masaüstüne yapıştıran küçük bir programdır. Mac OS X işletim sistemini kullanmış olanlar programın, "Stickies" adlı uygulama ile benzerlik gösterdiğini hemen göreceklerdir. Program "Post-it" in yapışkansız olanıdır.
Affiche, aynı zamanda GNUMail.app programın yazarı olan Ludovic Marcotte tarafından yazılmıştır. http://www.collaboration-world.com/affiche/ adresinden programı elde edebilirsiniz. Uygulamanın, yazının yazıldığı sıradaki sürüm numarası 0.6 idi.
Programın nasıl kullanılacağı açıktır, işte bir ekran görüntüsü:

Burn.app

Uygulamanın adından anlaşılacağı gibi (Bu İngilizce bilenler için geçerlidir:)) bu program CD yazmanıza yaramaktadır. Burn.app, Andreas Heppel tarafından geliştirilmiştir. Programı http://www.sourceforge.net/projects/gsburn. (gsburn programın önceki sürümünün adıydı.) adresinden elde edebilirsiniz.
Burn.app'yi kullanabilmek için CDPlayer.app uygulamasına da gereksiniminiz olacaktır, çünkü onun AudioCD.bundle modülü aracılıyla uygulama, ses CD'lerinin içerik tablosunu okumaktadır. Programın 0.3.0 sürümünü Burn.app yer aldığı adresten elde edebilirsiniz.
Aynı sourceforge adreste bulunan Cddb.bundle modülüne de gereksiniminiz olacaktır.
Son olarak, cdrecord, cdparanoia ve cdrdao uygulamalarının da bilgisayarınızda yüklü olması gerekmektedir.
Bunları Burn.app ve "arkadaşlarını" yüklemeden önce yüklemeniz gerekmeketdir.
Artık uygulamayı komut satırından veya ikonu üzerine tıklayarak çalıştırabilirsiniz.
İşte size bir örnek görüntü:

CodeEditor.app

Bilin bakalım bu nasıl bir uygulamadır? Evet, bu bir kelime işlemcidir. Ancak, oldukça küçüktür ve yine de bazı güzel özelliklere sahiptir. Şu andaki sürüm numarası 0.4.0 dır ve Björn Giesler'in başlamış olduğu projeyi Yen-Ju devam ettirmektedir. Programı http://savannah.nongnu.org/projects/codeeditor adresinden elde edebilirsiniz.
Bu sürümü derleyebilmek için pcre kütüphanesine gereksiniminiz olacaktır. Bu kütüphaneye bir bağlantı, programın sanaldoku sayfasında yer almaktadır.
CodeEditor yazı biçimlendirilmesi özelliğine sahiptir. Tabları kullanmanızı sağlayan orijinal bir özelliğe daha sahiptir. Bunun sayesinde farklı kaynak kodlarını (Sözgelimi *.m ve *.h dosyları gibi.) aynı pencere içerisinde görmenizi sağlamaktadır. Araç kutusunu kullanarak, metin dosyası içerisinde arama yapmak veya belirli bir satıra konumlanmak olasıdır. Tabii ki programda, sıradan ifadeler kullanarak "bul ve değiştir" özelliği de desteklenmektir.
Program, betik kullanma özelliği gibi, başka özelliklere de sahiptir. Bunun için StepTalk'a gereksiniminiz vardır.
İşte size bir ekran görüntüsü:

EasyDiff.app

İki dosya arasındaki farklılıkları bulmaya yarayan diff komutunu herkes bilir. EasyDiff'de onun grafik ortamındaki karşılığıdır.
EasyDiff programını http://www.collaboration-world.com/easydiff/ adresinden elde edebilirsiniz. Program Pierre-Yves Rivaille tarafından geliştirilmektedir ve burada kullanılan sürüm numarası 0.3.0 dır. 0.3.0.
EasyDiff dosyaları karşılaştırdığı gibi, birleştirme ve yama dosyası oluşturma özelliğine de sahiptir.
İşte herşeyi açıklayan bir ekran görüntüsü:

FreeTar.app

Bu uygulama tar komutunun grafikleştirilmiş halidir. Programın en son sürümü 0.9'dur ve bzip2'yi desteklemektir. Uygulama, Mac OS X FreeTar'ın GNUStep için olanıdır ve Fabien Vallon tarafından yazılmıştır. Programı, http://www.gnustep-apps.org/fabien/FreeTar/ adresinden elde edebilirsiniz.
FreeTar gizlenmiş olarak çalışmaktadır. Bunun anlamı, program çalışırken ekranda herhangi bir pencere görünmemektedir. Arşivleyeceğiniz dosyaları seçebilmek için, prgramın ikonuna farenizin sağ tuşunu tıklayarak ekrana gelen menüden seçebilirisniz.
Aynı şekilde, Preference panelini seçip, kullanmak istediğiniz parametreleri ayarlayabilirsiniz.
Programın bir ekran görüntüsü:

GSPdf.app

Adından da anlaşılacağı gibi GSPdf bir pdf görüntüleyicisidir. Ghostscript (Ghostscript'in test edilmiş sürüm numarası 7.05 idi.) uygulamasına bir arayüz olarak çalıştığı için ps dosyalarını da görüntüleyebilmektedir.
GSPdf, Enrico Sersale'in bir çalışmasıdır. Kendisi aynı zamanda GWorkspace'in de geliştiricisidir. Uygulamayı http://www.gnustep.it/enrico/gspdf/ adresinden elde edebilirsiniz.
GSPdf 0.1 sürümüne sahip olmasına karşın gayet düzgün çalışmaktadır.
İşte bir ekran görüntüsü:

HelpViewer.app

Yine, uygulamanın adı herşeyi anlatmaktadır. NeXTstep, önceleri en iyi yardım sistemine sahipti. Aple'ın onu Mac OS işletim sisteminde neden "Apple Help" ile değiştirdiğini hala anlamış değilim. Hiç sorun değil! HelpViewer, NeXT'in HelpViewer programının devamı niteliğindedir. Uygulama Nicolas Roard tarafından yazılmıştır ve şu andaki sürüm numarası 0.3.0 dır. Nicolas aynı zamanda daha önceleri adı Waiho olan, daha sonra GSFtp olarak değiştirilen, GNUstep FTP istemcisinin de geliştiricisidir. HelpViewer'ı http://www.roard.com/helpviewer/ adresinden elde edebilirsiniz.
HelpViewer, basit XML ifadeleri kullanmaktadır ve onu kullanarak istediğiniz kadar "kitap" oluşturabilirsiniz. Bir kitap, yardım dosyalarının (XML, resim vs.) bulunduğu bir dizindir. Bu dizin help uzantısına sahip olması gerekmektedir. Eğer, Window Maker pencere yöneticisini kullanıyorsanız, kitabı kullanmak için bir menü seçeneği oluşturabilirsiniz. Uygulama Mac OS X altında da çalışmaktadır.
Aşağıda, uygulama menüsünden çalıştırılmış Window Maker pencere yöneticisini tanıtan yardım turuna ait bir ekran görüntüsünü görmektesiniz:

ImageViewer.app

Hayret, bu program ekranda resimlerin görüntülenmesini sağlıyormuş ;-)
ImageViewer, Philippe C.D Robert tarafından Pierre-Yves Rivaille ve Rob Burns'ın katkılarıyla geliştirilmiştir. Programın, burada kullanılan sürümüm numarası 0.6.1 dir. Philippe aynı zamanda çeşitli GNUstep uygulamalarına da imza atmıştır. Bunların arasında ProjectCenter'dan sözedebiliriz. ImageViewer programını http://www.nice.ch/~phip/softcorner.html adresinden elde edebilirsiniz.
ImageViewer, jpeg, tiff, gif, png, xpm gibi, bilinen birçok farklı resim dosyasını görüntüleyebilmektedir.
İşte size programın nasıl göründüğüne ilişkin NeXTstep işletim sisteminden alınmış bir ekran görüntüsü:

Ink.app

Ink basit bir kelime işlemcisidir. Program, GNUStep örnekler grubuna dahildir. Ink, Fred Kiefer tarafından geliştirilmiştir ve 0.1 sürümünü GNUStep sanaldoku sayfasından elde edebilirsiniz.
Ink bir RTF (Rich Text Format - Zengin Metin Biçimi) kelime işlemcisidir ve böyle bir üründen bekleyebileceğiniz kelime işleme, font ve renk değitirme gibi bir çok özelliğe sahiptir. Belgelerinize resim ve fotograflar da koyabilirisiniz.
Ekranda görülen metin Mac OS X geliştirme örneklerindendir:

Toolbox.app

Toolbox (araç kutusu), uygulamalar topluluğudur. Uygulama, Yen-Ju Chen tarafından ve birçok GNUstep (GNUstep bir ailedir.) yazılım geliştiricisinin katkılarıyla yazılmıştır. Programı http://savannah.nongnu.org/projects/toolbox adresinden elde edebilirsiniz.
Toolbox'ta hesap makinesi, komut izleme ekranı, özellik listesi görüntüleyicisi, takvim, İnternet tarayıcısı, haber okuyucusu ve özellik görüntüleyıcısi içermektedir. Programla birlikte kısa bir yardım da gelmektedir. Her araç için katkıda bulunanların isimlerinin de yer aldığı bir bilgi paneli vardır.
İşte bir ekran görüntüsü:

ToyViewer.app

ToyViewer, ilk önce NeXTstep, sonra OpenStep ve Mac OS X için ogihara tarafından geliştirilmiş oldukça eski bir yazılımdır. Bu bir resim işleme programıdır ve Fabien Vallon tarafından GNUstep'e uyarlanmıştır. Programın şu andaki sürümü 0.3 olup, kendisini http://gnustep-apps.org/fabien/Toyviewer_Port/ adresinden elde edebilirsiniz.
ToyViewer ile resimlerinizi görüntüleyebilir, işleyebilir ve başka resim biçimlerine dönüştürebilirsiniz. Programın gerçekten oldukça fazla özelliği vardır. Bunları programı elde edebileceğiniz sanaldoku sayfasından öğrenebilirsiniz. Ayrıca, orijinal yazarın sanaldoku sayfasında yer alan bir rehbere de bağlantı olarak yer verilmiştir.
Ne yazık ki bu küçük ekran görüntüsü, programın tüm özelliklerini yansıtmaya elverişli değildir. Ekran görüntüsü yine NeXTstep işletim sisteminden alınmıştır:

Daha birçok...

Tekrar belirtmekte fayda var sanırım. Yukarıda sözünü ettiğim birkaç "küçük" uygulamadır. Açıktır ki bunlar gibi daha birçoğunu bulabilirsiniz. Yukarıda sözü edilen yazılım geliştiricilerin çoğu GNUstep ortamında yazılım geliştiren birçok yazılmcıya katkıda bulunmaktadır. Daha öncede söylediğim gibi GNUStep bir ailedir ve birden fazla sanaldoku yöresinden oluşmaktadır. Doğal olarak GNUstep sanaldoku yöresi, ziyaret edilecek öncelikli yerdir. Ancak, diğer yerlerde de birçok uygulama, yardım belgeleri ve haberler bulabilirisiniz. Wiki, gnustep.de, gnustep.it, gnustep.us gibi bazılarını burada sayabiliriz. Mayıs 2003 yazımın referanslar kısmına bir gözatabilirsiniz.
Önemli olan, burada seçilen uygulamaların rastgele olarak seçilmiş olmasıdır. Seçimin programların kalitesiyle ilgisi yoktur. Burada sözü edilmeyen ve kalitesi en az buradakiler kadar olan birçok uygulama vardır. Aynı sey yazılımcılar için de geçerlidir. Diğerlerinden burada ayrıca özür dilemek istiyorum. Yazının asıl amacı GNUStep ortamında çalışan çok çeşitli uygulamanın varlığını sergilemektir. Bunu GNUStep'in muhteşem API (Uygulama Geliştirme Arayüzü)'ne borçluyuz. GNUstep'i denemeden ne kadar gelişmiş olduğunu farkedemezsiniz. Yazılımcılar için bir "cenettir". Bu özellikle var olan yazılım geliştirme araçlarıyla daha da güzelleştirilmektedir.
Sizde fark etmişsinizdir ki, uygulamaların çoğu oldukça "gençtir", yani sürüm numaraları henüz 0.1 veya 0.2 dir. Ancak, buna karşın gayet iyi çalışmaktadırlar. Sürüm numaraları, uygulamaların kullanılamayacağı anlamına gelmemektedir, sadece bazı özelliklerin eksik olması veya geliştirilmeye gereksinim olması anlamı taşımaktadır. Bu uygulamalar, kolayca Mac OS X işletim sistemine uyarlanabilmektedir, ki bazıları çoktan uyarlanmıştır bile. GNUStep sayesinde birçok uygulamanın UNIX benzeri veya benzeri olmayan ortama uyarlanması sözkonusu olmuştur. Bunun anlamı bazılarını Windows altında bile çalıştırabilirsiniz. Gerçi bu biraz beceri isteyen bir iştir. Buradan GNUStep'in üniversal olduğu sonucu çıkmaktadır ;-)
Bir deneyin, pişman olmayacaksınız.

Son olarak!

Konu dışı: Eğer, genel konuşmak gerekirse, bu yazı benim serbest yazılım topluluğuna olan katkılarımın sonuncusudur. Aslında burası neden vazgeçtiğimi anlatmaya uygun bir yer değil, ancak bir cümlede özetlemem gerekirse, artık burama geldiğini süyleyebilirim! Serbest yazılımın takip ettiği yöne katılmıyorum. Windows'u taklit etmek kural haline geldi ve ben bu fikri paylaşmıyorum. IBM, Sun ve benzeri şirketler Linux'a paralarıyla birlikte müdehale etmeye başladılar ve onlarla da aynı fikirde değilim. Bazı insanlar Linux'u yeni bir ekonomi modeli olarak göstermeye çalışmaktalar ve ben onlarla da aynı fikri paylaşmıyorum. RedHat gibi bazı "büyük" Linux dağıtıcıları sözgelimi, Windows gibi davranmaya başladılar ve ben onlarla da aynı fikirde değilim. Bu şekilde liste uzayıp gidebilir. Bunların hepsi sonuçta serbest yazılımı engellemektedir.
Ancak yine de şanslıyız, çünkü başlangıçtaki "ruh" halini yaşatan projeler hala varlıklarını sürdürmektedir. GNUStep bunlardan birisidir. Buna birkaç başka proje gibi, birçok serbest güvenlik konulu projeler ile BSD işletim sistemleri ailesi de dahildir.
Tabii ki bu sadece benim fikrimdir ve herkes istediği gibi "farklı düşünebilir".
LinuxFocus takımında geçirdiğim zaman çok zevkliydi. Bu dergiyi "yaşatan" kişiler çok nazik insanlardır ve inanılmaz bir iş başarmaktadır. Böyle, birden fazla dilde çıkan bir dergiyi oldukça az sayıda bir ekiple yürütmenin ne kadar çok çalışma gerektirdiğini siz okurlarınmız bazen farkında olmayabiliyorsunuz. Ancak, konu bu değildir. LinuxFocus, bilgi paylaşımına çok güzel bir örnek oluşturmaktadır ve akılda tutulması gereken bir konu varsa, o da budur. Dahası LinuxFocus kelimenin tam anlamıyla özgürdür. Ne destekçiler, ne reklamlar bu anlamda hiçbir şey sözkonuzu değildir. Yani, LinuxFocus hiç kimseye "satılmamıştır" ve bu da özgür söylemin bir garantisidir.
Miguel Angel Sepulveda'ya böyle bir dergiyi yarattığı ve Guido Socher'e de onu devralıp, standardını yükselttiği için teşekkür ederim. Ayrıca, takımda yer alan herkese olduğu gibi, katkıları bulunanlara da burada teşekkür ederim.
"Emekliye" ayrılmama karşın, LinuxFocus'u okumaya devam edeceğim ve umarım sizde öyle yaparsınız.
Son olarak şunu söylemek istiyorum: O kadar da müthiş bir zamanda yaşadığımıza inanmıyorum!
Başka bir yaşamda görüşmek üzere, hoşça kalın ;-)

Bu yazı için görüş bildiriminde bulunabilirsiniz

2003-07-09, generated by lfparser version 2.40