Özgür Bir Pascal Derleyicisini Öğrenmek:Free Pascal

ArticleCategory: [Choose a category, translators: do not translate this, see list below for available categories]

Software Development

AuthorImage:[Here we need a little image from you]

TranslationInfo:[Author + translation history. mailto: or http://homepage]

original in id Razmal Djamal

id to en Razmal Djamal

en to tr Onur Yılmaz

AboutTheAuthor:[A small biography about the author]

Ben "Açık Kaynak" fanatiğiyim. İnsanların birbirlerini hiç görmeden ortak bir şekilde çalışmasını seviyorum. Ve bilgimizi tüm dünyadaki insanlara açık kaynak şeklinde sunabilmek harika. Din,millet veya rekabet açısından hiçbir sınırlama olmadan tek vücut olabiliyoruz. Çok çeşitli sistemlerde çalışıyorum fakat Linux'u tercih ediyorum. Bir Linux göçebesiyim,sürekli dolaşırım ve birçok şeyle ilgilenirim... Fakat en çok kod yazmayı severim(özellikle Pascal ve Phyton'da). Ben Müslümanım bu nedenle peygamberimiz Hz. Muhammed (SAV)'i çok seviyorum... Ona ve Allah'a şükürler olsun.

Abstract:[Here you write a little summary]

Birçoğunuz efsanevi Turbo Pascal'ı hatırlarsınız.Turbo Pascal'dan sonra çeşitli RAD(Rapid Application Development)(Hızlı uygulama geliştirme) araçları ortaya çıktı. Sözgelimi, Delphi ve Kylix(Linux için).Ve bundan sonra programlama dilleri Pascal sözdizimine benzemeye başladı. Temel ASCII metin tabanlı Pascal dilleri günümüzde neredeyse geçerliliğini yitirdi. Şimdilerde Free Pascal yükselişte. Free Pascal metin tabanlı programlamayla OOP (nesne yönelimli programlama)'nin bir birleşimidir ve Delphi kadar güçlüdür.

ArticleIllustration:[One image that will end up at the top of the article]

ArticleBody:[The main part of the article]

Giriş

Free Pascal, Pascal sözdizimli diller için ücretsiz bir derleyicidir ve Borland Turbo Pascal 7 (en son efsanevi Turbo Pascal) ile uyumludur. Free Pascal birçok güçlü özellikle beraber gelir ve TP7 ile Nesnesel Pascal (Delphi'den)'ın birleşimi gibidir. Şimdi Free Pascal geliştirme ekibi değişik platformlarda çalışabilen daha iyi bir derleyici için çalışıyorlar. Çeşitli işletim sistemleri için kurulum paketlerini buradan indirebilirsiniz: [1].

En az gereksinimler

Free Pascal 386 işlemcisinde de çalışabiliyor. Fakat ben 486 ve daha üstü işlemcileri tercih ediyorum. AMD işlemciyle de çalışabiliyor çünki hepsi 386 uyumlu. Free Pascal Motorola işlemciyle de çalışabiliyor. Fakat en az 680x0 yada 68020'ye sahip olmalısınız. En az 4 Megabayt RAM'le çalışmasına rağmen ben tüm sistemlerde en az 8 MB öneririm. Kurulum için minimum 25 MB disk alanına ihtiyacınız var. Free Pascal çeşitli işletim sistemlerinde kullanılabilir.En son haberler sparc, AMD 64 ve arm/Linux'ta da kullanılabildiğini söylüyor. Free Pascal'ı indirmek için [1] sayfasına gidebilirsiniz. Linux, Win32, Amiga, Dos, QNX, Solaris, BeOS, NetBSD, FreeBSD ve OS2 için paketler mevcut.

Neden Pascal,..Neden Free Pascal ?

Kernel C ile yazıldığından beri, çoğu insan Linux'ta C kullanmayı sever. Peki neden Pascal öğrenmelisiniz? C'de zaten akıcı ve iyiyim; fakat Pascal'da, kod yazmanın birçok mükemmel yolu var. Pascal dili açık ve net. Aynı zamanda çok hızlı. Ve yapısal. Yazdığınızın bir kod bloğu mu, prosedür mü yada fonksiyon mu olduğunu aynen görebiliyorsunuz. Derleyicileri, büyük dosyaları bile derlerken gerçekten hızlı. Hayran olduğum bir yanı da "assembler" ile bütünleşmesi. Yıllar önce Pascal iyi okunabilir assembly kodu üretebilmesiyle tanınmıştı.Linux uyumluluğu için, FPC(Free Pascal Compiler) güzel özelliklere sahip. Bir kere Linux FPC'yi kullanarak program yaptınız mı, o program herhangi bir Linux makinede çalışabilir. FPC dağıtımlardan bağımsızdır. Ayrıca FPC her çeşit Pascal ile uyumlu. Örneğin TP7, GnuPascal, hatta Delphi ve Kylix... Herhangi birinde yazdığınız kodu FPC ile kullanabilirsiniz. En son gelişme ise artık Delphi ve Kylix gibi OOP'yi desteklemesi. Object Pascal bilen birisi için FPC ile çalışmak çok kolay. Kod, sözdizim ve güçlü özellikler bakımından hiçbir fark yok.

FPC büyük bir avantaja da sahip... FPC bir IDE(Integrated Development Environment Yazılım Geliştirme Ortamı) gibi ve bu bakımdan TP7'ye benziyor. Bu derleyici veritabanı programlama da yapabiliyor. Büyük SQL sunuculara (MYSQL, PostgreSQL ve hatta Interbase) bağlanabilirsiniz. FPC GTK, Tcl/Tk gibi araçlarla da birleşebiliyor.

Doğruca Kuruluma

Bu yazıyı ücretsiz bir Linux Dergisine yazdığımdan, Linux ortamı için kurulumu anlatacağım.Linux x86 için bir kurulum paketine ihtiyacınız olacak. Yükleme sayfasından basitçe bir rpm paketi çekin. En son sürümü: beta release 1.9.4 aka 2.0.0-Beta3. Kurulum paketleri özel isimlerle gelir, sözgelimi : fpc-1.0.10.i386.tar; Bu paketi açmalısınız. Basitçe şu komutu verin:

[root@yourlinuxbox /]tar xvf fpc-1.0.10.i386.tar

Bu komut aşağıdaki dosyaları açacak :

binary.tar
sources.tar
docs.tar.gz
demo.tar.gz
install.sh

Free Pascal'ı kurmak için,FPC klasöründe root iken sadece şunu yazın:

[root@yourlinuxbox /]#sh install.sh

yada

[root@yourlinuxbox /]#./install.sh

Bu komut FPC'yi öntanımlı klasöre kuracaktır;fakat bu işlem sırasında dosyaların yerleriyle ilgili birçok soruyla karşılaşacaksınız. Aşağıdakini gördüğünüz zaman kurulum başarıyla tamamlanmış olacaktır:

Writing sample configuration file to /etc/fpc.cfg
End of installation.
Refer to the documentation for more information.

Kurulum başlangıç seviyesinde olanlar için yararlı olabilecek birtakım yeni klasörler yaratır:

/usr/local/doc/fpc-1.0.10
/usr/local/src/fpc-1.0.10
/usr/local/lib/fpc
/usr/bin/fpc
/usr/local/bin/fpc

Artık gönül rahatlığıyla mükemmel,yapısal ve yüksek düzey programlama dilinizi kullanabilirsiniz..!

Merhaba Dünya

Artık meşhur örnek kodu yazmayı deneyebiliriz: "Merhaba Dünya" Bunu yapmak için fazla zamana yada koda gereksiniminiz yok. Sadece "pas" yada "pp" uzantılı bir dosya yaratın. Bunun için sevdiğiniz metin düzenleyicinizi açın ve şunları yazın:

  begin
    Writeln('Hello World from Free Pascal..!!');
  End.

Bu dosyayı "hello.pas" olarak kaydedin. Daha sonra derleme işlemine geçeceğiz. Bu dosyayı derlemek için basitçe şu komutu yazın:

  fpc test.pas

Derleme işlemi sonunda ortaya çıkan dosya ikilik düzende bir dosya oluyor. Bunun anlamı: Artık dosyamız çalıştırılabilir bir dosya. Bir resim bin sözcüğe bedeldir. İşte bir derleme işlemi ve ardından ortaya çıkan ikili dosya:

Bu çalıştırılabilir dosya dağıtımdan bağımsız. Herhangi bir Linux makinede dosyayı kullanabilirsiniz. Yukarıdaki örnek hiçbir kod değiştirilmeden Windows98'de bile yapılsa aynı sonucu verir. Tabii ki bu bir olasılık, çünki işletim sistemine özel bir işlevsellik kullanmadık.

Özet

Free Pascal program üretmeye hazır. Ticari ürünler kadar iyi. En önemli getirisi, ise bunun ücretsiz olması. Size daha fazla esneklik verir ve maliyeti azaltır.(Çünkü lisans ücreti ödemiyorsunuz.) Free Pascal bir İsviçre Çakısı. Linux programlarınızı çok kolay geliştirebilirsiniz. Bana inanın... Denemeye değer! Planım FPC'de programlamayla ilgili bir seri başlatmak ve umarım temiz, yapısal bir derleyiciyle temiz kod yazmak konusunda bana katılırsınız.

Bağlantılar

[1] Free Pascal resmi sitesi: www.freepascal.org