Gentoo linux

ArticleCategory:

SystemAdministration

AuthorImage:[Here we need a little image from you]

TranslationInfo:[Author + translation history. mailto: or http://homepage]

AboutTheAuthor:[A small biography about the author]

Guido yükleme işlemlerinde kendisine daha fazla kontrol imkanı sağladığı için Gentoo'yu gerçekten seviyor. Diğer dağıtımlara kıyasla daha fazla kontrol imkanı içeriyor.

Abstract:

Gentoo Linux, Linux tabanlı bir kaynak paketidir. Ticari Linux dağıtımlarından oldukça farklıdır.

ArticleIllustration:

ArticleBody:

Giriş

Günümüz ticari linux dağıtımları oldukça otomatikleştirilmiş yükleme yöntemleri sunmaktadır. Bir kaç soruya cevap veriyor, sabir diski bölümlere ayırıyor ve otomatik donanım tanıma safhasına geçiliyor. Bir kaç dakika içinde herşey yüklenmiş oluyor ve size sisteme giriş yapmak kalıyor.

Çoğu insan bu tarz yüklemeyi basit oluşu ve donanım bilgisi gerektirmemesi sebebiyle kendisine daha yakın buluyor.

Yine de bir sorun var; nasıl işlediğine dair hiç ip ucunuz yok. Oluşabilecek bir sorun karşısında nereden başlayacağınız, hangi dosyayı değiştireceğiniz yada hangi tanım aracını kullanarak çözüme ulaşabileceğiniz hakkında hiç bir fikriniz yok.

Gentoo farklıdır

Gentoo bilinen ticari dağıtımlardan oldukça farklıdır. Neredeyse hiçbir şey otomatik değildir. Çoğu tanımlama dosya bazında bir editör yardımıyla elle yapılmakta ve yükleme genelde daha uzun sürmektedir.

Gentoo yüklenmesini bir Linux kursunda görün. Yüklemesini yaptığınız sistem hakkında çok şey öğrenirsiniz. Çoğu adım elle yapılmakta ve daha fazla zaman almaktadır ancak sonunda Linux sistemin nasıl işlediğini anlarsınız.

Aynı zamanda Gentoo bazı özel derleyiciler kullanarak işlemcinize göre kodu iyileştirmektedir. Bunun dışında ilave özelliklerle derleme/derlememe şansınız da var. Sonunda ihtiyaçlarınız için son derece güzel kişiselleştirilmiş bir sistem elde ediyoruz.

Gentoo yüklemesi komut satırındadır based

Paket yönetimi

Gentoo kaynak temellidir. Diğer bir deyişle: kaynaktan paketleri emerge/ebuild olarak adlandırılan otomatik yapılandırma sistemi kullanarak yüklüyoruz. Emerge yükleme bilgilerini /usr/portage dizin ağacından almaktadır. Bu dizin altında emerge için kurulum betiklerini alt dizinler halinde bulabilirsiniz. /usr/portage/app-editors/ dizini örnek olarak her türlü editörün kurulum betiklerini barındırır. /usr/portage/packages altında ön kurulumlu paketleri bulabilirsiniz. Bunlar yükleme işlemini hızlandırmak için kullanılabilirler. /usr/portage/distfiles altında geliştiriciler tarafından farklı şekilde dağıtımları yapılan tar kaynak kodlarını raw olarak kopyalayabilirsiniz. Eğer ki bir dosya zaten orada varsa emerge bunu ağdan yüklemeye ihtiyaç duymayacaktır.

Oldukça önemli bir kişiselleştirme seçeneği /etc/make.conf dosyası içerisindeki "USE flags" dır. Çoğu uygulama içeriğine göre (örneğin mysql destekli/desteksiz yada QT olmaksızın Athena widget yada alsa'sız oss desteği gibi) derleme zamanı seçeneği sunar. Doğru "Use Flag" kullanarak yüklemenizi düzenleyebilirsiniz.

İşte emerge'in nasıl kullanılmasına dair bir örnek. vim editörünü yüklemek için çalıştırmanız gereken:

emerge -k app-editors/vim
yada sadece
emerge -k vim

-k 'nın anlamı hazırdaysa ikilitaban paketi kullan, değilse kaynağı indir, derle ve yükle demektir. Yükleme öncesinde "-p" seçeneği ile "emerge -k vim" komutunu çalıştırırsanız sistemin nasıl davranacağını görebilirsiniz:

emerge -k -p vim

Bu size diğer bağlı paketlerin ne şekilde yüklenmeleri gerektiğini ve "-p" kullanmamışcasına (p yapıyormuş gibi gösterir) neler yapacağını size söylecektir.

Redhat'ten gelen kullanıcılar "epm"i bileceklerdir. Temelde Gentoo için bir "rpm" komutudur. Bu dosya hangi paketle ilişkili gibisinden bir sorgula için kullanış şeklimiz:

epm -qil -f /the/file

Gördüğünüz gibi komut dizimi redhat rpm ile aynı.

Paket bilgisini yazdırmanın ikinci bir yolu da qpkg komutu. qpkg aynı zamanda güçlü bir arayüz olmakla beraber komut dizimi elbette "rpm" den farklı. Örneğin yüklü paketlerin listesini almak istersek:

qpkg -I -nc

Yükleme

Gentoo iyi bir ağ bağlantısına ihtiyaç duymaktadır (DSL yada daha iyisi gibi). Teorik olarak sadece CD lerden çalışmak mümkün olsa da bana pek gerçekçi gelmiyor. Her zaman CD de olmayıpta yüklemek isteyeceğiniz paketler olacaktır. Gentoo zengin bir paket setine sahiptir (yükleme bilgileri desek daha doğru).

Gentoo'yu ilk kez deneyeceklere CD'yi kullanmalarını ve "state3" ten başlamalarını öneririm. "state3" tar paketleri önden derlenmiş büyük paketlerdir. Bu paketleri kullanmak yükleme hızını oldukça arttırmaktadır.

Bu önerime karşın detaylara fazlaca inmeyeceğim çünkü Gentoo'nun yükleme bilgileri herşeyi kapsıyor. Çok detaylı bir kullanıcı kılavuzu (pdf, 1102643 bytes) ve bir hızlı kılavuzu (pdf, 17899 bytes) var. Kullanıcı kılavuzunu önden bir okuyun ve hızlı kılavuzun bir çıktısını alarak yükleme boyunca elinizde bulundurun.

Aynı zamanda Gentoo 1.4'ten (pdf, 92926 bytes) talimatlara bir göz atmak isteyebilirisiniz. Talimatlar Gentoo 2004.0 için genelde geçerli olmakla beraber 117 sayfa yükleme talimatı ve hızlı kılavuz arasındalar.

Gentoo'nun büyük bir avantajı da yüklemeyi istediğiniz noktada kesebilmenizdir. Eğer takılırsanız disk bölümlerini sistemden ayırır, sorunu inceler, google kullanır yada dökümanları okursunuz. Devam etmek istediğinizde ise disk bölümlerini sisteme bağlar ve son kaldığınız yerden yüklemeye devam edersiniz.

CD ler için önerim CD1 ve CD2 için ISO imajlarını indirmeniz ama sadece CD1'i yazmanızdır. CD1 ana yükleme CD sidir ve de içeridiği birçok araç ile mükemmel bir kurtarma CD sidir.

CD2 önceden derlenmiş paketleri içerir ve aynı anda birden fazla Gentoo kurulumu yapmayacaksanız işinize yaramayacaktır. CD2'yi yazmak yerine ISO imajını /usr/portage/packages altından sisteme bağlayabilirsiniz:

mkdir /usr/portage/packages
mount -o loop -t iso9660 packages-pentium3-2004.0.iso /usr/portage/packages
# note: change the name of iso image to the right one for your cpu type

İşlem Tamam

Ana yükleme komut satırında sonlanacak. Ayrıca isterseniz X11, KDE, xfce vb. yada istediğiniz başka bir pencere sistemini yüklemeniz gerekecek.

XF86Config dosyasını düzenlemeniz ve X11 'i startx komutu ile çalıştırmanız gerekiyor. Çalıştırdıktan sonra gdm yada kdm gibi grafik aratabanlı bir giriş ekranı isterseniz tanım dosyalarını düzenliyorsunuz.

Yüklemenin sadece komut satırı ile tamamlanıyor olması bazı kullanıcılar için şok etkisi yaratabilir ancak dediğim gibi bu size emerge ile istediğiniz paketleri yüklemede daha çok kontrol olanağı sağlıyor.

Sonuç

Gentoo için hedef kitle deneyimli UNIX/Linux kullanıcılarıdır.

DSl gibi iyi bir ağ bağlantısına Gentoo'yu etkin kullanmak için ihtiyacınız var. Bazı siteler Gentoo yükleme CD lerini sunmaktalar ancak DSL gibi bir bağlantınız varsa ISO larını indirebilirsiniz de.

Güzel olabilecek bir şey de tüm Gentoo distfiles şipşak (snapshot) larını ve ilgili taşıma dizinlerini içeren birkaç DVD den oluşan bir set bulundurmak olabilir. Bu bize ağ bağlantısı olmadan yükleme yapma ve yıllar geçsede eski sürümlere ulaşabilme imkanı tanıyacaktır. Eğer böyle bir şeyi sunan birini biliyorsanız beni haberdar edin. Satınalmak isterim.

Gentoo yükleme talimatı bir dizi adımdan oluşuyor ve zaman alıyor ancak kişiselleştirme ve iyileştirme imkanı farkı yaratıyor. Zaman kazancı belki % 3-5 fakat "USE flags" ler önemli. Gerçekten bu yüklemenin bir ürün yöneticisine değil de size ait olduğunu hissedebilirsiniz. Özellikle bir masaüstü bilgisayarında ihtiyacınıza göre yüklenmiş yazılımların olduğunu bilmek güzel olsa gerek.

Gentoo'yu ilk kez gördüğümde şok olmuştum ancak 6 aydan beri kullanmaktayım ve başka bir dağıtım ile değiştirmeyi artık düşünmüyorum. Gerçekten Gentoo'yu seviyorum.