Linux için RPN Hesap Makinaları
ArticleCategory: Hardware
Applications
AuthorImage:[Here we need a little image from you]
![[Yazarın resmi]](../../common/images/Guido-S.gif)
TranslationInfo:[Author + translation history. mailto: or
http://homepage]
original in en Guido
Socher
en to tr : Özcan GÜNGÖR
AboutTheAuthor:[A small biography about the author]
Benim ilk hesap makinam HP15c idi ve ona ilk görüşte aşık oldum.
Abstract:
RPN, Polonya Gösterilimi (Revers Polish Notation) keilmelerinin baş harfleridir. RPN, 1920 yılında Jan Lukasiewicz tarafından matematiksel ifadeleri parantezler ve küme parantezi kullanmadan yazabilmenin bir yolu olarak geliştirilmiştir. RPN'yi öğrenmek birkaç dakikanızı alır ama bu yöntem cebirsel formatlarda bir numaradır.
ArticleIllustration:
ArticleBody:
Giriş
RPN cep hesap makinaları, HP hesap makinaları ile birlikte popüler olmuştur. HP bu yöntemi 1968 yılında ilk hesap makinasında kullanmıştır. Eğer internette bir arama yaparsanız bu hesap makinalarının hayran klüplerini bulabilirsiniz. Bu nakalenin sonunda size iyi linkler verilmiştir. Günümüzde bu makinalar kolesiyoncular tarafından alımaktadır ve orjinal fiyatından daha yüksek fiyatlara satılmaktadır.
Bu makalede, Linux için bazı masaüstü RPN hesapmakinalarını tanıtacağız. SAdece HP emülatörlerine değil, HP'den bağımsız olan RPN hesap makinalarına da bakacağız.
RPN Nedir ve Niçin RPN?
RPN hesap makinaları yığın kullanır ve bütün matematiksel işlemler bu yığının alt seviyelerinde çalıştırılır. Yığın daha sonraki işlemler için gerekli olacak sonuçları tutmak için bir bellek olarak kullanılır. Böylece RPN bir hesap makinasında parantezlere ihtiacınız olmaz. Önce bir numara girersiniz, yığına gönderirsiniz ve daha sonra girecenizi diğer sayıl ile birlikte hangi işlemi yapacağınızı söylersiniz.
Örneğin şu işlemi yapmak istiyorsunuz:
(( 3 + 1 )^2 + 1 ) * 4
Bunu yapmak için şu tuşlara basacaktınız:
3 giriş
1 + ( hemen bu işlemin sonucunu görecektiniz : 4)
x^2 ( hemen bu işlemin sonucunu görecektiniz : 16)
1 + ( hemen bu işlemin sonucunu görecektiniz : 17)
4 * ( hemen bu işlemin sonucunu görecektiniz : 68)
Bu formülü girbilmek için 9 defa tuşabasmalısınız ve bütün ara işlemleri görürsünüz. Bu temek olarak bir işlemi hesap makinası olmadan beyninizden nasıl yaptığınızı gösterir. Diğer bir deyişle bu hesap makinası çok "doğal"dır. Sizin "beyniniz" nasıl çalışıyorsa o da öyle çalışır.
Eğer bunu bir cebirsel hesap makinsaı ile yapmak isteseydiniz 12 defa tuşa basacaktınız ve ara işlemleri göremeyecektiniz.
Bunu avantajı şunlardır:
- RPN zaman israfını ve tuşa basma sayını azaltır.
- Sadece sonucu değil ara işlemleri değil görürsünüz. Bu çok faydalıdır.
- Ara sonuçlar , kullanıcıya sonuçları kontrol etme ve hataları kolayca düzeltme olanağı verir. Hesap akışını izlemek kolaydır. Kullanıcı işlemlerin önceliklerini tanımlayabilir.
- RPN maktıksaldır çünkü kullanıcı önce sayıyı verir ve daha sonra onunla ne yapılacağını söyler.
- Altifadeler, girildikçe hesaplandığından, giriş hataları RPN'de daha açıkça görülür. Cebirsel bir hesap makinasında bir parantez açma unutulduğunda, o altifade hesaplana kadar bu hata görülemeyebilir.
Hesap Makinaları
Önce intenet tarayıcınızla test edebileceğiniz birkaç basit hesap makinaları ile başlayalım. Daha sonra güçlü hesap makinalarını tanıtacağım.
rpnjcalc
Bu hesap makinası Javascript kullanır. Bu benim kendi dizaynım ve herhangi modern bir taryıcıda(!) çalışır ( opera 5/6 ve netscape 4 ve konquerer hariç). Diğer bütün javascript hesap makinlarından farklıdır çünkü sayıları ve işlemleri girebilmek için klavyeyi kullanabilirsiniz.
rpnjcal'ı denemek için burayı tıklayın.
hp-35
Bu hesap makinası da javascrip kullanır ama gerçek bir (eski) HP-35 gibi görünür.
Hemen test edebilirsiniz
-Bunu gerçekten kullanabilmek için aşağıdaki zip dosyasını indirin çünkü kullandığı resimler vardır ve yerel olrak yüklediğinizde daha hızlı çalışır.
Bu hesap makinasının gerçek HP-35 işlevselliğe sahip olmadığını hatırlatalım. Örneğin sadece derece (0-360) olarak trigonometrik hesaplar yapabiliyor.
| Adı: | hp-35 |
| Anasayfa: | Unknown, taken from www.hpmuseum.org. Download here:hp-35.zip |
| Lisans: | GPL |
dc
Bu hesap makinası standart bir Unix komutudur. Bunu en eski Unix sitemlerinde bile bulabilirsiniz. Sadece basit aritmetik işlemler yapabilir ama çok çok büyük sayılarla işlemler yapabilir. Başlatmak için sadece dc yazın ve bir sayı ve "k" ekleyin (örneğin: 6k ve enter'a basın). Bu hassasiyeti tanımlar. Şimdi hesap yapabilirsiniz yığının alt seviyesini "p" ile ekrana yazdırabilirsiniz. Çıkmak için crtl-d'ye basın.
| Adı: | dc (desk calculator) |
| Anasayfa: | Her unix sistemin bir parçasıdır. Linux veerisyonlarında ismi bc'dir. |
| Lisans: | Sizin unix sisteminizdeki gibi |
vc.pl
Bu hesap makinası perl ile yazılmıştır. İlginç bir uygulamadır çünkü tam bir vektör hesap makinasıdır. Tek bir sayı tek boyutlu bir vektör olduğundan normal bir hesap makinası olarak da kullanabilirsiniz tabi. Bütünleştirilmiş bir yardım sistemi vardır (yalnızca "help" yazın).
x48
Bu bir HP48 emülatörüdür. Yani, gerçek HP kodlarını çalıştırabilirsiniz. Yalnızca bir emülatör uygulamasıdır. Gerçek HP48 ROM kodlarını yüklemelisiniz. x48, GLP lisanslıdır ama ROM'un telif hakkı HP'nindir. HP48, uzun zamandı HP tarafında üretilmiyor. 2000 yılından beri HP ROM'un indirilmesine izin vermektedir.
Not: Bu tür bir hesap makinasının bilgisayar ekranında olması güzel ama gerçek bir HP48'in yerini tutamıyor. Çünkü x48 yeterince güzel bir klavyeye sahip değil. Bu yüzden kendinizi fare tıklamarı içinde buluyorsunuz ve bu işlemleri çok yavaşlatıyor.
x48 bir emülatör olduğundan, orjinal HP48 gibi bütün işelmleri yapabiliyor. Bulabildiğim en son sürümü, birkaç yıllık olan, 0.4. Ama yine de sorunsuz çalışıyor. Sürüm 0.4'ü, modern bir Linux'ta derlemek için küçük bir yamaya gereksinim duyuyoruz. Orjinal klavuzu, bazı ROm imajlarını, yamayı ve daha ileri direktifleri aşağıdaki "x48 ayrıtılar sayfası"nda bulabilirsiniz.
hp67
Bu hesap makinası gerçek bir HP67 hesap makinası işlevselliğine sahiptir ama tamamen yeniden yazılmış ve HP67'nin kodundan bağımsızdır. Bir emülatör değildir. Arayüz bir basittir (ncurses) ama işlevsellik çok iyidir. Kullanma klavuzu (man page) şeklinde hazılnamış güzel bir dökümana sahiptir. Gerçek bir HP67 gibi programlanabilir. Programlamaya başamak için "prog" yazın ve bir etikel ismi ile başlayan progarmınızı girin. "immed" ile bu moddan çıkın. Programı çalıştırmak için "run etiketiismi" yazın. Bir örenk verelim. Örneğim, biraz kullanışsız. Sadece bir kare alma fonksiyonudur ama hp67'yi nasıl programlayacağınıza ilişkin bir fikir veriyor:
prog (programlama moduna gireriz)
label myprg
ENTER
*
rtn
immed (Programlamanın sonu)
Artık x^2'yi çalıştımak için "run myprog" yazın.
kalc
kcal, komut satırıdan da çalışır. readline kütüphanesini kullanır ve bazı "komut tamamlama" özelliklerine sahiptir. Gerçel ve karmaşık sayılarla, sınırsız uzunluktaki tam sayılarla , keyfi kesinlikte gerçel sayılarla işlem yapabilir.
dcalc
Terminal penceresinde çalıştırmak için ncurses tabanlı bir hesap makinasıdır. HP67 gibi programlanamaz ama sayıları onaltılık sistemden, onluk sisteme veya ikilik sisteme çevirmekte iyidir.
rpncalc
Terminal penceresinde çalıştırmak üzere yazılmış bir rpn hesap makinasıdır ama ncruses tabanlı değildir. Bu yüzden dc komutuna çok benzer. HP28s'in işlevselliğini uygulamıştır. rpncalc, dc'den çok daha ileridedir. Karmaşık sayıları, vektörleri ve matrisleri kullanabilir. rpncalc, Debian'ın bir parçaıdır.
gdcalc
GTK kullanıcı arayüzüne sahip güzel bir hesap makinasıdır. RPN ya da cebirsel giriş yöntemini seçebilirsiniz. 4 mod seçilebilir: bilimsel, finansal, istatistiksel ve sayı dönüştürme (progrmlama modu da denir). Bu son mod, programlama ilgili birşey yapamaz (x48 ya da HP67 de olduğu gibi). Bir masaüstü hesap makinasından beklene herşeyi karşılar.
Birim dönüştürme modunu kullanabilmek için units(1) komutunu yüklemelisiniz. ( ftp://ftp.gnu.org/gnu/units/, birçok Lİnux dağıtımının bir parçasıdır).
grpn
GTK kullanıcı arayüzüne dayanan bir RPN hesap makinasıdır. Temel cebirsel ve trigonometrik fonksiyonları kullanıma sunar.
galculator
gdcalc ile işlevsellik bakımından çok benzerdir. RPN ya da cebirsel olarak ayarlayabilirsiniz. Sayı dönüşümlerini (onaltılık,onluk,ikilik) ve temel bilimsel fonksiyonları destekler.
calcoo
Bu eski bir hesap makinasıdır.RPN ya da cebirsel olarak ayarlayabilirsiniz. Cebir ve trigonometri için iyidir.
Kalk
Bu basit (ama ücretsiz) RPN hesap makinası palm pilot içindir. Palm Linux üzerinde çalışmamasına rağmen burada yayınladım. Çünkü GPL lisansı altındadır (palm yazılımları için fazla görülmeyen bir özellik).
GCalc
Bu bir RPN hesap makinası değildir ama çok çok kullanışlıdır. Java tabanlı, anında grafik çizebileceğiniz bir hesap makinasıdır. Çalıştırabilmek için mozilla ya da netscape için java eklentisine ihityacınız var (jre paketinin bir parçasıdır [blackdown.org]). Java çalıştırabilen bir tarayıcıda hemen grafik çizdirebilrsiniz.
Sonuç
Gördünüz gibi herkese uygun bir RPN hesap makinası var. Muhtemelen daha bir çok RPN hesap makinası vardır amayukarıdakilerin hepsi GPL lisanslıdır.
References----------Referanslar
- İndirme sayfası, bu yazının yazıldığı sıralarda ulaşılabilen hesap makinaları sürümleri
- HP48 rom imajları, [hpcalc.org]
- http://www.hpmuseum.org/, Bütün HP hesap makinaları hakkında online müze.
- area48.com/history.html, Ünlü HP48 hesap makinasının tarihi
- www.transnull.com/hp48.html, HP48 hakkında SSS ve ROM imajları
- www.hp-collection.org/hewlettpackard.htm Bütün HP hesapmakinaları hakkında özel bir koleksiyon, anasayfası Almanca
- www.limov.com/rcl20/, RCL 20: İnsanlar, Hayaller & HP Hesap makinaları. HP 41 hakkında bir kitap (online sürümü yok)
- www.finseth.com/~fin/hpdata.html, HP Veritabanı, HP hesap makinaları hakkındaki ayrıntılar
- www.hp.com/calculators/, Resmi HP hesap makinaları sayfası (yukarıdaki bütün linkler kişiler sayfalardır). Bugünlerde HP ile ilgili fazla sayfa yok.