Gentoo

ArticleCategory:

SystemAdministration

AuthorImage:[Here we need a little image from you]

TranslationInfo:[Author + translation history. mailto: or http://homepage]

AboutTheAuthor:[A small biography about the author]

Guido używa gentoo ponieważ daje ono mu lepszą kontrolę nad procesem instalacji systemu. Więcej niż jakakolwiek inna dystrybucja.

Abstract:

Gentoo to dystrybucja linux'a bazująca na pakietach zawierających źródła. Różni się ono znacznie od dotychczas obecnych komercyjnych dystrybucji Linux'a.

ArticleIllustration:

ArticleBody:

Wprowadzenie

Komercyjne dystrybucje linux'a oferują nam dzisiaj proces instalacji, który jest niemal całkowicie automatyczny. Odpowiadasz na kilka pytań, dzielisz dysk na partycje, a następnie włącza się autodetekcja sprzętu. Kilka minut później wszystko jest zainstalowane i możesz się po prostu zalogować.

Wielu ludziom odpowiada taki rodzaj instalacji ponieważ jest on bardzo prosty i nie musisz nic wiedzieć na temat sprzętu na którym instalujesz system

Jednak jest jeden problem: Nie masz pojęcia jak to działa. Gdy napotkasz na jakiś problem nie będziesz mieć pojęcia skąd dane ustawienie pochodzi, który plik zmienić czy jakiego narzędzia użyć aby coś naprawić.

Gentoo się różni

Gentoo jest inne niż dobrze znane komercyjne dystrybucje. Prawie nic nie jest zautomatyzowane. Większość konfiguracji jest robiona na poziomie grzebania w plikach, a sama instalacja zajmie przypuszczalnie znacznie więcej czasu.

Proces instalacji Gentoo może być postrzegany jako kurs Linux'a. Można się bardzo wiele nauczyć podczas instalacji systemu. Wiele kroków jest całkowicie ręcznie robiona i zabiera to więcej czasu ale na koniec zdajesz sobie sprawę, że wiesz jak faktycznie Linux działa.

Gentoo także używa konkretnych flag kompilatora, które włączają taką optymalizację jaką sobie zażyczysz np. konkretnie na Twoje CPU. Na dodatek masz wybór czy chcesz użyć takich a takich flag czy może wogóle kompilować bez nich. Końcowym rezultatem jest system dopasowany dokładnie do Twoich potrzeb.

Instalacja Gentoo odbywa się w konsoli.

Zarządzanie pakietami

Gentoo bazuje na pakietach zawierających źródła oprogrmowania. Innymi słowy instalujesz pakiety ze źródeł w zautomatyzowany sposób przy pomocy narzędzia emerge i drzewa pakietów ebuild. Emerge jest instruowane jak ma kompilować dany pakiet po przez pliki ebuild znajdujące się w drzewie pakietów zwanym portage. W katalogu /usr/portage znajdują się podkatalogi ze skryptami mówiącymi emerge jak ma budować dany pakiet. Np. katalog /usr/portage/app-editors/ zawiera skrypty ebuild mowiące emerge jak budować wiele rodzajów edytorów. W katalogu /usr/portage/packages znajdują się prekompilowane binarne pakiety. Mogą one być użyte do przyspieszenia procesu instalacji. W katalogu /usr/portage/distfiles znajdują się surowe źródła oprogramowania. Jeśli dany plik tam się znajduje to emerge nie będzie musiało ściągać go z sieci.

Bardzo ważnym w aspekcie dostrajania systemu są flagi "USE" znajdujące się w pliku /etc/make.conf. Wiele aplikacji umożliwia na etapie kompilacji wybór czy chcemy skompilować dany pakiet np. ze wsparciem dla mysql czy bez, ze wsparciem dla Qt czy bez ... itd. Ustawiając odpowiednie flagi można odpowiednio dostroić swój system.

Oto przykład jak używać emerge. Aby zainstalować edytor vim:

emerge -k app-editors/vim
lub
emerge -k vim

opcja -k oznacza użyj prekompilowanej binarki jeśli jest dostępna - jeśli jej nie ma ściągnij źródło skompiluj i zainstaluj. Możesz sprawdzić co emerge zrobiło by przez dodanie flagi "-p" (pretend):

emerge -k -p vim

To powie Ci jakich innych pakietów vim potrzebuje aby zostać zainstalowanym w systemie.

Użytkownicy przesiadający się z redhat'a ucieszą się widząc narzędzie "epm". Jest to po prostu "rpm" dla gentoo. Aby dowiedzieć się do jakiego pakietu dany plik należy:

epm -qil -f /dany/plik

Składnia jest identyczna do redhat'owego rpm jak widzisz.

Inną opcją jeśli chcemy zadawać pytania co do pakietów, ich plików itd. jest narzędzie qpkg. qpkg jest również narzędziem o dużych możliwościach ale składnia jest oczywiście inna niż dla "rpm". Aby wylistować listę wszystkich zainstalowanych pakietów:

qpkg -I -nc

Instalacja

Gentoo potrzebuje dobrego łącza do internetu (DSL lub coś szybszego). Teoretycznie jest możliwe pracować tylko z płytami CD ale moim zdaniem jest to mało realne. Zawsze znajdą się pakiety, które będziesz chciał zainstalować a nie będzie ich na płytach CD. Gentoo ma bardzo bogaty zestaw "pakietów" (lub precyzyjniej instrukcji skąd je pobrać i jak zainstalowac).

Zalecałbym każdemu kto chce po raz pierwszy spróbować gentoo użycie CD i zacząć od "stage3". "stage3" to po prostu prekompilowane pakiety. Używanie tych pakietów znacząco przyspiesza instlację.

Poza tą rekomnedacją nie chciał bym wnikać głębiej w szczegóły ponieważ opis instalacji znajdujący się na stronie gentoo dokładnie wszystko omawia. Jest bardzo szczegółowy user guide (pdf, 1102643 bytes) i quick guide (pdf, 17899 bytes). Przeczytaj najpierw user guide i wydrukuj sobie quick guide tak aby go mieć pod ręką podczas instalacji.

Możesz jeszcze spojrzeć na instrukcje z gentoo 1.4 (pdf, 92926 bytes). Instrucje te w większości nadal obowiązują dla gentoo 2004.0, a różnice występują gdzieś koło 117 strony.

Dużą zaletą Gentoo jest fakt, iż można przerwać instalację w dowolnym momencie. Jeśli gdzieś utkniesz możesz po prostu odmontować partycje i prześledzić gdzie leży problem używając google czy też czytając dokumentację. Gdy chcesz kontynuować montujesz partycje i zaczynasz w miejscu gdzie ostatnio utknąłeś.

Jeśli chodzi o CD proponuję ściągnąć obraz ISO pierwszej i drugiej płyty ale wypalić tylko pierwszą płytę. CD1 jest główną płytą instalacyjną, która się świetnie sprawdza również jako CD do odzyskiwania/naprawiania systemu gdyż zawiera wiele przydatnych narzędzi.
CD2 zawiera tylko prekompilowane pakiety i nie będziesz jej nigdy potrzebował chyba, że będziesz instlować system na wielu maszynach. Zamiast wypalać ISO CD2 możesz zamontować je przez loopback pod katalogiem /usr/portage/packages:

mkdir /usr/portage/packages
mount -o loop -t iso9660 packages-pentium3-2004.0.iso /usr/portage/packages
# uwaga: przy sciaganiu iso sciagnij iso odpowiednie dla swojego procesora

Zrobione!

Główny etap instalacji zostanie zakończony w konsoli. Oznacza to, że będziesz musiał ręcznie zainstalować X11, KDE, xfce, ... .

Ręcznie wyedytuj plik XF86Config i odpal X11 przez startx. Gdy to zadziała wyedytuj pliki konfiguracyjne dla gdm czy kdm aby mieć graficzne okno logowania.

Zakończona instalacja w konsoli może być szokiem dla niektórych użytkowników ale daje Ci to więcej możliwości i większą kontrolę jakoże możesz instalować dokaładnie te pakiety króre chcesz.

Konkluzja

Docelową grupą dla Gentoo są doświadczeni użytkownicy systemów UNIX/Linux.

Potrzeba dobrego łącza do internetu, np. DSL, aby efektywnie móc używać gentoo. Kilka stron oferuje płyty instalacyjne gentoo ale jeśli masz szybkie łącze możesz równie dobrze ściągnąć obraz ISO i wypalić je sobie samemu.

Przydatną rzeczą było by mieć kilka płyt DVD z wszystkimi pakietami i odpowiednim dla nich drzewem potrtage. Taki zestaw DVD pozwolił by na instalację bez dostępu do internetu lub też utrzymywanie systemu latami. Jeśli kiedyś spotkasz się z kimś kto takie płyty oferuje daj mi znać. Kupię je.

Procedura instalacji Gentoo składa się z wielu kroków i wymaga sporo czasu ale 'przycięcie' systemu do własnych potrzeb robi znaczną różnicę. Zysk prędkości jest może rzędu 3-5% ale flagi USE są ważne. Możesz rzeczywiście poczuć iż jest to Twoja instalacja - Twoj system, a nie pomysł jakiegoś menadżera. Zwłaszcza na maszynie typu desktop miło jest mieć uczucie iż jest to Twoj system z oprogamowaniem skonfigurowanym dokładnie tak jak chcesz.

Byłem zszokowany gdy poraz pierwszy zetknąłem się z Gentoo ale teraz po 6 miesiącach używania tego systemu nie chcę używać żadnej innej dystrybucji. Napradę lubię Gentoo.